25 Μαρ 2011

Μεχμέτ Μιτχάτ Μπερμπέρογλου: «Ο άνθρωπος που αψηφούσε την Άγκυρα» persona non grata



Ο Τ/Κ δημοσιογράφος Σαμί Ουζουσλού παρουσιάζει το πρώτο του βιβλίο με τίτλο: «Ο άνθρωπος που αψηφούσε την Άγκυρα» persona non grata. Μεχμέτ Μιτχάτ Μπερμπέρογλου

Μεχμέτ Μιτχάτ Μπερμπέρογλου τ/κ βετεράνος πολιτικός, ιδρυτικό στέλεχος και πρώτος πρόεδρος του αριστερού κόμματος CTP (Τουρκικό Ρεπουμπλικανικό Κόμμα). [1] Υπήρξε μέλος της Βουλής των Αντιπροσώπων της Κυπριακής Δημοκρατίας από την ίδρυση της μέχρι και το 1963.
Ξεκινώντας από μια συνέντευξη που πήρε από τον μεγάλο τουρκοκύπριο πολιτικό ηγέτη Μεχμέτ Μιτχάτ Μπερμπέρογλου λίγο πριν το θάνατο του το 2002, σε ηλικία 80 χρονών, ο συγγραφέας καταγράφει μια σειρά ιστορικών γεγονότων από την αποικιοκρατία μέχρι την ίδρυση της Κυπριακής Δημοκρατίας και από την ίδρυση του Τζε Τε Πε (CTP) μέχρι τις αμφιλεγόμενες εκλογές του Αντιπροέδρου της Κυπριακής Δημοκρατίας. Το πιο σημαντικό μέρος του βιβλίου είναι αυτό που ασχολείται με το πώς παρεμποδίστηκε η συμμετοχή του Μπερμπέρογλου στις εκλογές του 1973.
Είναι γνωστό ότι στις εκλογές αυτές που θα διεξάγονταν στα πλαίσια των παραβιασμένων χρονικά θητειών [2] που όριζε το σύνταγμα της Ζυρίχης, (ο Αρχιεπίσκοπος Μακάριος ήταν ο μοναδικός υποψήφιος στην ε/κ κοινότητα για την Προεδρία), ο Μπερμπέρογλου ζήτησε να είναι ο υποψήφιος της τ/κ κοινότητας για τη θέση του Αντιπροέδρου, έστω και αν η Κ.Δ. δεν ήταν πια (από το 1964) στην πράξη ενιαία, ενώ το κυπριακό σύνταγμα λειτουργούσε σε καθεστώς εξαίρεσης [3]. Η Τουρκία θα επιβάλει αυταρχικά τη θέληση της στο πρόσωπο του Ραούφ Ντενκτάς αναγκάζοντας βίαια τον Μεχμέτ Μπερμπέρογλου να αποσύρει την υποψηφιότητα του.
Πηγές για την άντληση των πληροφοριών που αφορούσαν τα σκοτεινό παρασκήνιο της εποχής, εκτός από τη ραδιοφωνική συνέντευξη διαρκείας τριών ωρών που πήρε ο συγγραφέας από τον τ/κ πολιτικό, υπήρξαν τα άρθρα της αριστερής εφημερίδας «Γενί Ντουζέν» της περιόδου 1975 – 76, δηλώσεις του Μπερμπέρογλου σε διάφορα ΜΜΕ και το κείμενο του κατηγορητηρίου από τρεις αγωγές που κινήθηκαν εναντίον του. Παρ' όλο που η πολιτική δράση του βετεράνου πολιτικού αναφέρεται και σε μια σειρά άλλων σημαντικών γεγονότων με πολλά σκοτεινά και αδιευκρίνιστα σημεία, ο συγγραφέας περιόρισε την έρευνα του κατά κύριο λόγο στο ζήτημα των εκλογών του 1973, αφού σε αντίθετη περίπτωση η προσπάθεια έκδοσης ενός τέτοιου βιβλίου κινδύνευε, όπως ο ίδιος ομολογεί, να μην περατωθεί .
Η συγγραφή του άρχισε το 2008 ενώ κατάφερε να κυκλοφορήσει το Φεβρουάριο του 2011.
Η έκδοση συνέπεσε χρονικά με τη ρήξη στις σχέσεις της Τουρκίας με τους Τουρκοκυπρίους, όπως αυτή εκφράστηκε έμπρακτα στα δύο πρόσφατα μαζικά συλλαλητήρια. Η σύμπτωση όμως αυτή κατά τον συγγραφέα είναι τελείως τυχαία μια και το βιβλίο παραδόθηκε στο τυπογραφείο από τον Οκτώβριο του 2010, με σκοπό να εκδοθεί τον Δεκέμβρη (επέτειο των 40 χρόνων από την ίδρυση του Τζε Τε Πε), πράγμα που τελικά επετεύχθη τον Φεβρουάριο του 2011, λίγες μέρες δηλαδή μετά το συλλαλητήριο της 28ης Ιανουαρίου.
Η απήχηση του βιβλίου υπήρξε τεράστια στην τ/κ κοινότητα αφού η πρώτη έκδοση εξαντλήθηκε σε διάστημα μόλις 15 ημερών. Οι τουρκοκύπριοι διάβασαν στη γλώσσα τους ένα βιβλίο που αποκαλύπτει αλήθειες της πολιτικής τους ιστορίας που πάντα υποψιάζονταν, ή ίσως και να γνώριζαν και η συγκυρία απλώς τις επιβεβαίωσε. Ελπίζουμε μια ελληνική μετάφραση του σύντομα να δώσει την ευκαιρία για ιστορικό αναστοχασμό και περισυλλογή και στην δική μας κοινότητα.
--------------------------------------------------
[1] Ως προς την ίδρυση και τα πρώτα βήματα του Τουρκικού Ρεπουπλικανικού Κόμματος (CTP) ενδιαφέρον προκαλούν οι αποκαλύψεις του γνωστού τ/κ δημοσιογράφου, μέλους της κίνησης «Γιασεμί» Ιμπραχίμ Αζίζ σε πρόσφατη συνέντευξη του στην εφημερίδα «Σημερινή» (6/3/2011):
«Είναι γεγονός ότι το Ρεπουμπλικανικό Τουρκικό Κόμμα ξεκίνησε ως το πιο ριζοσπαστικό στην τουρκοκυπριακή κοινότητα. Το ίδρυσε ο αστός δημοκράτης Μπερμπέρογλου, με πρώτο Γ.Γ τον Νατζί Ουσάρ, που είχε δίπλα του μιαν ΑΚΕΛική ομάδα και έκαναν επαφές με το ΑΚΕΛ, μέσω μου. Εξέλεξαν Πρόεδρο του κόμματος τον Οζγκιέρ Οζγκιούρ, που για να αποδεχτεί να προωθηθεί στη θέση αυτή, πήρε τη συγκατάθεση του ΑΚΕΛ (κι αυτό πρώτη φορά το αποκαλύπτω, σε εσάς). Το Ρεπουμπλικανικό Τουρκικό Κόμμα είναι πράγματι το αδελφό κόμμα του ΑΚΕΛ στα κατεχόμενα, όμως μετά τον Οζγκιούρ, επικράτησαν ο Ταλάτ και ο Σογιέρ, που υποτάχθηκαν στην Τουρκία. Βλέπετε, δεν θα μπορούσαν να ήταν ηγέτες αν δεν είχαν την απόλυτη συνεργασία και συγκατάθεση του βαθέος κράτους και της πολιτικής ηγεσίας της Τουρκίας. Αυτοί υπέταξαν στην κατοχή, την Αριστερά στα κατεχόμενα. Είναι χαρακτηριστικό ότι με το ξέσπασμα των Τουρκοκυπρίων εναντίον της Τουρκίας, ο Ταλάτ έσπευσε στην Άγκυρα και συναντήθηκε με την εκεί ηγεσία».
[2] Οι πρώτες προεδρικές εκλογές την Κ.Δ., για εκλογή Προέδρου εκ μέρους των Ε/Κ και Αντιπροέδρου εκ μέρους των Ε/Κ, έγιναν στις 13 Δεκεμβρίου 1959,κατά τη διάρκεια της μεταβατικής περιόδου προς την ανεξαρτησία. Αντίπαλοι ήταν ο Αρχιεπίσκοπος Μακάριος (ποσοστό 66,9%) και ο Ιωάννης Κληρίδης (ποσοστό 32.92%). Αντιπρόεδρος εξελέγη, χωρίς ανθυποψήφιο, ο Φαζίλ Κουτσιούκ.
Οι δεύτερες προεδρικές εκλογές οι οποίες, σύμφωνα με το σύνταγμα, ήταν προγραμματισμένες για το 1965, αναβλήθηκαν. Ο πρόεδρος Μακάριος επικαλέστηκε το δίκαιο της ανάγκης, το οποίο επέβαλε σύμφωνα με την εκτίμηση του ο κίνδυνος των διακοινοτικών ταραχών. Η βουλή με ψήφισμα παρέτεινε τη θητεία του για τρία χρόνια. Οι εκλογές έγιναν τελικά στις 25 Φεβρουαρίου 1968. Υποψήφιοι πρόεδροι υπήρξαν για δεύτερη φορά ο Μακάριος, ο οποίος κέρδισε με το συντριπτικό ποσοστό των 96,26% και ο Ψυχίατρος Τάκης Ευδόκας (ποσοστό 3,74%). Οι εκλογές αντιπροέδρου, διεξήχθησαν στους τουρκοκυπριακούς θύλακες τον ίδιο καιρό. Ανέδειξαν για μια ακόμη φορά τον Φαζίλ Κουτσιούκ που εξακολουθούσε να χαίρει της εύνοιας της Άγκυρας.
Οι επόμενες Προεδρικές θα γίνουν μέσα στις συνταγματικές προθεσμίες της Ζυρίχης στις 18 Φεβρουαρίου 1973. Ο Μακάριος ήταν ο μόνος υποψήφιος Πρόεδρος κι έτσι επενεξελέγη για τρίτη θητεία. Αντιπρόεδρος εξελέγη για πρώτη φορά ο Ραούφ Ντενκτάς με τις ευλογίες της Τουρκίας. Στις εκλογές αυτές ο Μπερμπέρογλου δεν μπόρεσε ούτε καν να αναμετρηθεί μαζί του αφού αναγκάστηκε, κατόπιν απειλών και πιέσεων να αποσύρει την υποψηφιότητα του. Την ίδια επίσης τύχη είχε και η υποψηφιότητα Κουτσιούκ.
[3] Για το ζήτημα αυτό δες την τεκμηριωμένη ανάλυση του καθηγητή του Συνταγματικού Δικαίου Νίκου Τριμικλινιώτη στο πρόσφατα εκδοθέν βιβλίο του
«Η Διαλεκτική του Έθνους – Κράτους και το Καθεστώς Εξαίρεσης» Κοινωνιολογικές και Συνταγματικές μελέτες για την Ευρω – Κυπριακή Συγκυρία και το Εθνικό Ζήτημα.
(Η παρουσίαση του βιβλίου αυτού στην Αθήνα μαγνητοσκοπήθηκε για τις ανάγκες του blog
«συντυχάννουμε»).

4 σχόλια:

  1. Κυριάκος ΤζιαμπάζηςΣάβ Μαρ 26, 12:42:00 μ.μ.

    Αντώνη,
    Σου έγραψα για το απόσπασμα που αναφέρεις για τον Ταλάτ και τον Σογιέρ. Πρέπει να σου πω, ότι οι απόψεις του Ιμπραχήμ δεν είναι και τόσο αξιόπιστες. Δεν αναφέρομαι σε γεγονότα, αλλά στις προεκτάσεις. Το "γιασεμί" βρισκόταν σε αντιπαράθεση με τον Ταλάτ, γι' αυτό και τον αποκαλεί όργανο του βαθέως κράτους. Εγώ προσωπικά δεν συμφωνώ με αυτή την άποψη, ανεξάρτητα από τα διάφορα λάθη που διέπραξε ο Ταλάτ στην περίοδο της διακυβέρνησης του. Γι' αυτό λοιπόν σου εισηγήθηκα, και μόνο εσύ μπορείς να αποφασίσεις, αν είναι ορθό να περιλάβεις αυτό το απόσπασμα.
    Κυριάκος

    ΑπάντησηΔιαγραφή
  2. Ανδρέας ΦιλίππουΣάβ Μαρ 26, 12:54:00 μ.μ.

    Αγαπητέ Αντώνη,
    Σε ευχαριστώ και σε συγχαίρω για το συντυχάννουμε.
    Φιλικά,
    Ανδρέας

    ΑπάντησηΔιαγραφή
  3. Αγαπητέ Αντώνη
    Εξαιρετικό το εισαγωγικό σου! Εγώ πάντως θα το στείλω πάρα κάτω: Ο Μπερπμέρογλου ελινβαι μια προσωπικότητα που δεν έχουμε ορθά ετιμήσει - το βιβλίο πρέπει να μεταφραστεί στα Ελληνικά!
    Φικιά
    Νίκος

    ΑπάντησηΔιαγραφή
  4. πχατζηπαντεληςΠέμ Απρ 07, 04:37:00 μ.μ.

    Οι ΜΕΧΜΕΤ Αλι Ταλατ και Σογιερ πρεπει να παραδεκτουμε οτι δεν σταθηκαν στο υψος των περιστασεων.Δεν κινηθηκαν ως Κυπριοι και δη προοδευτικοι.Αυτο βγαινει και εκ του αποτελεσματος.Ασφαλως καμια συγκριση ουτε με τον Ντενκτας ουτε με τον Ερογλου.Αυτοι οι δυο μου θυμιζουν Γριβα και Γιωρκατζη.ακρατος εθνικισμος.
    Οι αριστερα στη Κυπρο εχει πολυ δρομο ακομα.Ασφαλως και ευθυνη στην προσπαθεια αναδειξης εξιολογου και αξιοπιστου προοδευτικου ηγετη στην τουρκοκυπριακη πλευρα.
    Ενος ανθρωπου ιδεολογου οραματιστη και πανω απολα Κυπριου.Κυπριοιυ στην καρδια και την σκεψη.Τα συλλαλητηρια που γινονται ειναι ενδειξη ελπιδας.Η κατοχη και ο επικοισμος αρχισε να δυσκολευει και τη ζωη των τουρκοκυπριων.Ηγεσια ομως σκορπια και χωρις υποβαθρο. Σημερα φαινεται ο Ελτζιλ Σενερ και αυτου ομως η αξιοπιστια του μπαζει.Καλυτερα μικρο καλαθι.

    ΑπάντησηΔιαγραφή

Related Posts Plugin for WordPress, Blogger...