20 Απρ 2011

Μόνικα Βασιλείου: Η ηθοποιός, η σκηνοθέτης, η αγωνίστρια, η γυναίκα


Μόνικα Βασιλείου: Μέρος πρώτο


Μόνικα Βασιλείου: Μέρος δεύτερο

Μόνικα Βασιλείου: Μέρος τρίτο

Μόνικα Βασιλείου: Η ηθοποιός, η σκηνοθέτης, η αγωνίστρια, η γυναίκα

7/6/1936
Η Μόνικα Βασιλείου γεννήθηκε στη Μυτιλήνη, όπου εξορίστηκε κυνηγημένος από το
καθεστώς Μεταξά ο Κύπριος πατέρας της φοιτητής τότε και κατοπινά γιατρός (οφθαλμίατρος) Βάσος Βασιλείου. Μητέρα της η εξ Αρκαδίας καταγόμενη, γεννημένη στη Λεμεσό, Φωφώ Βασιλείου οδοντίατρος και αγωνίστρια στις γραμμές της ελληνικής και κυπριακής αριστεράς. Παππούς της ο αγιογράφος Όθων Γιαβόπουλος (τοιχογράφησε πλήθος εκκλησιών κυρίως στη Λεμεσό). Θείος της ο Νίκος Γιαβόπουλος γιατρός (δερματολόγος – αφροδισιολόγος). Άσκησε το επάγγελμα του στη Λεμεσό την δεκαετία του 1920, με παράλληλη πολιτική και συνδικαλιστική δράση στο πρωτοεμφανιζόμενο τότε εργατικό κίνημα. Εμφορούμενος από τη σοσιαλιστική ιδεολογία (κατά τη διάρκεια των σπουδών του στην Αθήνα έγινε μέλος του ΚΚΕ), θεωρείται ο σκαπανέας των σοσιαλιστικών ιδεών και του εργατικού συνδικαλισμού στην Κύπρο. Υπήρξε ο ιδρυτής και θεωρητικός καθοδηγητής των πρώτων συντεχνιών (Εργατικό Κέντρο) της Λεμεσού. Ο μοναδικός της αδελφός Γιώργος, κατά πέντε χρόνια μεγαλύτερος, έφτασε στο ύπατο αξίωμα της κυπριακής πολιτείας: Διετέλεσε Πρόεδρος της Κυπριακής Δημοκρατίας την πενταετία 1988 - 1993.

1941
Με την κατάληψη της Ελλάδας από τους Γερμανούς, η οικογένεια Βασιλείου εγκαταλείπει την Ελλάδα, όπου μέσω Τουρκίας (Αϊβαλί – Άδανα – Αμάσια) προσπαθεί να μεταβεί στην Κύπρο. Μετά από περιπέτειες φθάνει με καίκι στο Βαρώσι και εγκαθιστάται στην Πάφο.

1944
Πήρε το βάπτισμα της ηθοποιού σε ηλικία οκτώ χρόνων συμμετέχοντας σε ερασιτεχνική παράσταση που έστησε η μητέρα της για ενίσχυση των γυναικών των στρατιωτών του κυπριακού συντάγματος κατά τον Β΄παγκόσμιο πόλεμο.

Μάρτιος 1949
Οι γονείς της αποφασίζουν να συμμετάσχουν ως εθελοντές γιατροί στον Δημοκρατικό στρατό Ελλάδας. Ο πατέρας της βρίσκεται λίγους μήνες πριν τη λήξη του εμφυλίου στο μέτωπο του Βίτσι, ενώ η μητέρα της μαζί με τη Μόνικα δεν προλαβαίνει να μεταβεί στην ορεινή Ελλάδα.

Τέλη 1949 - 1956
Μετά την κατάρρευση του μετώπου καταλήγουν να γίνουν πολιτικές εξόριστοι στην Ουγγαρία. Ζουν χωριστά σε διαφορετικά μέρη. Η Μόνικα σε σχολείο ελλήνων προσφύγων και η μητέρα της εργάτρια σε εργοστάσιο. Λίγο καιρό αργότερα θα μεταβεί στην Ουγγαρία και ο Γιώργος για να παραμείνει εκεί και να εργαστεί κι αυτός σε κάποιο εργοστάσιο. Ο πατέρας Βάσος, μετά από πολλές ταλαιπωρίες στην Αλβανία, θα καταλήξει στην Τασκένδη (ΕΣΣΔ), μακριά από την οικογένεια του.

1956
Η Μόνικα τελειώνει στη Βουδαπέστη το δεκατάξιο γυμνάσιο. Λόγω των χαμηλών επιδόσεων της στο σχολείο δεν μπορεί να συνεχίσει τις σπουδές της. Αποφασίζει να ασχοληθεί με τον αθλητισμό. Καταφέρνει με το μεγάλο της πείσμα να γίνει αλεξιπτωτίστρια και να ανοίξει το δρόμο για σπουδές. ( Ο αδελφός της Γιώργος ήδη σπούδαζε στο Πανεπιστήμιο της Βουδαπέστης οικονομικά), ενώ η μητέρα της μετακινείται, χωρίς τα παιδία της για την Τασκένδη. Η Μόνικα θα αρρωστήσει βαριά. Με τη βοήθεια του αδελφού της θα ειδοποιηθεί ο πατέρας τους, ο οποίος θα καταφέρει να μεταφέρει και να επανενώσει την οικογένεια του με μόνιμη διαμονή την Τασκένδη.
Η Μόνικα αρχίζει σπουδές στη Σχολή Καλών Τεχνών (Ινστιτούτο Ostrovski). Δάσκαλοι της σπουδαίοι Ρώσοι καλλιτέχνες, εξόριστοι στην πόλη αυτή από τον Στάλιν ως αντιφρονούντες. Μεταξύ αυτών και οι γνωστοί Έλληνες καλλιτέχνες, πολιτικοί εξόριστοι, Μάνος Ζαχαρίας και Γιώργος Σεβαστίκογλου.

1959
Δίνει πτυχιακές εξετάσεις. Ανεβαίνει στο σανίδι του θέατρου Βαχτάνγκοφ της Μόσχας κάνοντας την πρακτική της στην υποκριτική και τη σκηνοθεσία.

1960
Επιστροφή στην Κύπρο μέσω Αγγλίας. Μετά την ίδρυση της Κυπριακής Δημοκρατίας και την αποχώρηση των Άγγλων, οι πολιτικοί εξόριστοι είναι ελεύθεροι να γυρίσουν.

1961
Δημιουργούν μαζί με τον φίλο του αδελφού της Ιάκωβο Καμπανέλλη, (που βρίσκεται για 8 μήνες στην Κύπρο), το Νέο θέατρο Λεμεσού (εργατικό θέατρο με μέλη του θιάσου ναυτεργάτες, εφημεριδοπώλες, παπουτσήδες, κτίστες, ψαράδες κλπ). Ανεβάζουν μεταξύ των άλλων, το έργο της Π. Δέλτα «παραμύθι δίχως όνομα» σε θεατρική διασκευή Καμπανέλλη και μουσική Μ. Χατζηδάκη.
Εργάζεται για πολύ λίγο ως σκηνοθέτης στον πρώτο κυπριακό θίασο μετά την ανεξαρτησία, τον ΟΘΑΚ. Αντιμετωπίζει τον ρατσισμό των ανδρών συναδέλφων της και την απαξίωση των σπουδών της (τα διπλώματα της δεν αναγνωρίζονται από την κυπριακή πολιτεία).

1962
Χάνει από καρκίνο τη μητέρα της. Φεύγει από την Κύπρο για να εργαστεί στην Αθήνα.

1963 -1967
Δημιουργεί μαζί με άλλους γνωστούς αριστερούς καλλιτέχνες (Στ. Ληναίο, Ε. Φωτίου, Φ.Ταξιάρχη, Γραμμένο κλπ) το πρώτο αριστερό θέατρο στην Ελλάδα, το "Άρμα Θεάτρου". Ως μέλος του θιάσου δέχεται τους κατατρεγμούς και τις διώξεις του δεξιού παρακράτους.
Συνεχίζει την καριέρα της διδάσκοντας στη σχολή του Μάνου Κατράκη και Πέλου Κατσέλη. Συνεργάζεται με τους ηθοποιούς Δημήτρη Μιράτ και Βούλα Ζουμπουλάκη, Μουσούρη, Κρινιώ Παπά, Βίλυ Μαγγίρου, Γιώργο Κωνσταντίνου και Σωτήρη Μουστάκα.
Στο θέατρο Παπαϊωάννου συμμετέχει στην παράσταση «Κορίτσια ο στόλος», γνωρίζει τους ηθοποιούς Θανάση Βέγγο, Γιάννη Φέρμα και τους τραγουδιστές Τόλη Βοσκόπουλο, και Δούκισσά. Συμμετέχει σε ταινίες του ελληνικού εμπορικού κινηματογράφου («Ένας τρελός, τρελός Βέγγος», Πολιτικά δραστηριοποιείται στον χώρο της ΕΔΑ. Είναι φίλη του βουλευτή Αντώνη Μπριλάκη, και του μεγάλου μουσικοσυνθέτη Μίκη Θεοδωράκη. Συνεργάζεται επίσης εθελοντικά, ως μεταφράστρια ξένων ειδήσεων, στην αριστερή εφημερίδα "Δημοκρατική Αλλαγή".

1967
Καταδίδεται από συναδέλφους της ως επικίνδυνη αριστερή, κόρη κομμουνιστή αντάρτη. Της αποδίδεται από την ασφάλεια ο γνωστός την εποχή εκείνη χαρακτηρισμός της "Εαμοβουλγάρας"! Συλλαμβάνεται ευθύς αμέσως από το δικτατορικό καθεστώς και βασανίζεται ανηλεώς για διάστημα ενός μηνός στο κολαστήριο της Μπαμπουλίνας. Η βάρβαρη μεταχείριση της από τη Χούντα της στερεί οριστικά τη δυνατότητα να γίνει μητέρα.
Απελευθερώνεται μετά από παρέμβαση του πρέσβη Νίκου Κρανιδιώτη ο οποίος μέσω του Άγγλου πρέσβη στην Αθήνα επιτυγχάνει την απαλλαγή της. Θα μεταφερθεί σε αθλία κατάσταση στο Λονδίνο.

1967 -1970
Στη βρετανική πρωτεύουσα ξεκινά μια νέα θεατρική, κινηματογραφική και τηλεοπτική καριέρα. Συνεργάζεται θεατρικά και τηλεοπτικά με τον Κύπριο ηθοποιό Φαίδρο Στασίνο και τη γνωστή αγγλίδα, φίλη της Ελλάδας, Βανέσα Ρεντκρέιβ. Μεγάλη τηλεοπτική της επιτυχία θεωρείται η συμμετοχή της στη σειρά 16 επεισοδίων παραγωγής BBC, «Ο Χριστός ξανασταυρώνεται» του Νίκου Καζαντζάκη στο ρόλο της Κατερίνας. Τα γυρίσματα αντι της Κρήτης ( λόγω Χούντας) γίνονται στην Κύπρο (περιοχή Δωρός κοντά στο χωριό Γερόλακος).

1971 - 1978
Γυρίζει στην Κύπρο για να συμπαρασταθεί στον άρρωστο πατέρα της. Μετά το θάνατο του, τον ίδιο χρόνο, αποφασίζει να παραμείνει οριστικά στο νησί.
Επιθυμεί να γνωρίσει καλύτερα την Κύπρο γυρίζοντας με αυτοκίνητο κάθε σπιθαμή της.
Δραστηριοποιείται πολιτικά στο χώρο της ΕΔΕΚ, συνεχίζοντας μέσα από τις γραμμές της την αντιχουντική της δράση.
Συμμετέχει στον θίασο του νεοϊδρυθέντα ΘΟΚ. Αντιμετωπίζεται ως ηθοποιός τρίτης κατηγορίας από τον χουντικό διευθυντή του Νίκο Χατζίσκο, όπως και άλλοι αριστεροί συναδέλφοι της. Τα πτυχία της εξακολουθούν να μην αναγνωρίζονται. Παρά την άνιση μεταχείριση που αντιμετωπίζει στον ΘΟΚ θα πάρει μέρος σε σημαντικές παραστάσεις: «Η αυλή των Θαυμάτων» του Καμπανέλλη, «Το νερόν του Δρόπη» του Μιχάλη Πασιαρδή, Ο «κύκλος με την κιμωλία» του Μπρέχτ, «Μέτρο για μέτρο» του Σαίξπηρ κ. ά.

1974
Συμμετέχει στην αντίσταση κατά του προδοτικού πραξικοπήματος της 15ης Ιουλίου. Παίρνει μέρος σε ένοπλή σύγκρουση μελών του εφεδρικού (οι οποίοι οχυρώθηκαν στο σπίτι της παρά την πολυκατοικία Καλησπέρα). Συλλαμβάνεται και ανακρίνεται από τους πραξικοπηματίες.
Μετά την τουρκική εισβολή ασχολείται συστηματικά με τα παιδιά των προσφύγων στους καταυλισμούς.

1978
Κατορθώνει, μετά από πολλές δυσκολίες (προσφυγή στο ανώτατο δικαστήριο, εξώδικα και παρεμβάσεις) να αναγνωρίσει τα δυο της διπλώματα ηθοποιίας και σκηνοθεσίας. Με δική της πρωτοβουλία θα εγκαταλείψει το ΘΟΚ για το ελεύθερο θέατρο. Είναι, επίσημα πια, η πρώτη Κυπρία σκηνοθέτης.

1978 - 2010
Εργάζεται ως καθηγήτρια στην Παιδαγωγική Ακαδημία. Συνεχίζει σπουδές στη Γαλλία στη παιδοψυχολογία (Centre d’ education Populaire) με σκοπό την εφαρμογή της στη θεατρική πράξη. Παίζει και σκηνοθετεί έργα στην κυπριακή και ελληνική σκηνή (σκηνοθέτησε μεταξύ των άλλων το έργο του Κώστα Ασημακόπουλου "Αστραπή στο δάσος" για το Εθνικό θέατρο). Συνεργάζεται επίσης με την κυπριακή τηλεόραση («Το νερόν του Δρόπη» (ΡΙΚ), «Η ζωή είναι ωραία» (ΑΝΤ1), «Στο παρά πέντε» (Σίγμα), «Γενιές της σιωπής» (ΡΙΚ). Πήρε επίσης μέρος σε πολλές θεατρικές παραστάσεις παραγωγής της τηλεόρασης του ΡΙΚ.
Στον Κυπριακό κινηματογράφο συμμετείχε, μεταξύ των άλλων, στις ταινίες του Κώστα Δημητρίου «Τα Χασσαμπούλια της Κύπρου» και «Οι περιπέτειες του Νικόλα».
Αρνείται να ενταχθεί σε κάποιο κόμμα και να δεχθεί τιμές από αυτό φοβούμενη, όπως έλεγε, να «γίνει όχημα της πολιτιστικής τους πολιτικής».
Συμμετέχει ενεργά με την ιδιότητα της ακτιβίστριας στο κίνημα "οι γυναίκες επιστρέφουν».
Στα χρόνια της προεδρίας του αδελφού της απέχει συνειδητά από την πολιτική με σκοπό να μην δώσει δικαίωμα σε κανένα να τον κατηγορήσει για ευνοιοκρατία.
Παντρεύεται σε δεύτερο γάμο τον, κατά πολύ νεώτερο της, Αχιλλέα μετά από 10 χρόνια συμβίωσης. Με τον σύντροφο της, όπως η ίδια ομολόγησε λίγο πριν φύγει από τη ζωή, πέρασε 25 ευτυχισμένα χρόνια. (Ο γάμος αυτός θα δυναμώσει ακόμη περισσότερο το πείσμα της για αναγνώριση των δικαιωμάτων της Κυπρίας γυναίκας να αποφασίζει για τον εαυτό της, αφού ποτέ δεν θα γίνει αποδεκτός από το περιβάλλον της).

Νοέμβριος 2010
Η ΕΘΑΛ και ο Δήμος Λεμεσού διοργανώνουν τιμητική εκδήλωση για την πρώτη γυναίκα σκηνοθέτιδα και πρωταγωνίστρια του Κυπριακού Θεάτρου. Ομιλητές ο δήμαρχος Ανδρέας Χρίστου, ο κριτικός θεάτρου Χριστάκης Γεωργίου και η δημοσιογράφος Αντιγόνη Σολομωνίδου – Δρουσιώτου.

Φεβρουάριος 2011
Θα της αποδοθεί το «βραβείο ηθοποιού της χρονιάς». Υπήρξε για το σκοπό αυτό η πρώτη επιλογή των αναγνωστριών του περιοδικού Madame Figaro.

8/4/2011
Πεθαίνει μετά από μακρόχρονη πάλη με τον καρκίνο.

11/4/2011
Η κηδεία της θα γίνει δημοσία δαπάνη. Η εξώδιος ακολουθία θα τελεστεί στο ναό Ευαγγελιστρίας στην Παλλουριώτισσα, παρουσία του Προέδρου της Δημοκρατίας Δημνήτρη Χριστόφια και η ταφή της στο κοιμητήριο του Αγ. Νικολάου στη Λεμεσό. Την πόλη που περισσότερο αγάπησε.
----------------------
Σχετικά με τα video
Η παρουσίαση της ζωής και του έργου της αξέχαστης Μόνικας, έγινε στα πλαίσια της θεατρικής εκπομπής του ΡΙΚ ΠΑΡΑΣΚΗΝΙΟ, σε τρία ημίωρα επεισόδια παραγωγής 2011.
Το καθένα από τα τρία μέρη της συνέντευξης προβλήθηκαν από το ΡΙΚ 2 στις 10, 17, και 24 Ιανουαρίου 2011 αντίστοιχα, τρεις δηλαδή μήνες πριν από τον χαμό της μεγάλης καλλιτέχνιδας.
Η έρευνα και παρουσίαση της εκπομπής ανήκει στη δημοσιογράφο Μαρία Αγγελίδου, ενώ η σκηνοθεσία στη Σοφία Μουαίμη.
---------------------
Αναφορές στη Μόνικα
ΠΑΝΤΕΛΗΣ ΒΑΡΝΑΒΑ: Για τη Μόνικα Βασιλείου

6 Απρ 2011

Νήσος Κύπρος 1η Απριλίου 2011. Η ενότητα στα αζήτητα... και το εθνικό μας χαϊρι


Νήσος Κύπρος 1η Απριλίου 2011.
Η ενότητα στα αζήτητα... και το εθνικό μας χαϊρι.
Μια σουρεαλιστική απεικόνιση της σύγχρονης κυπριακής Βαβυλωνίας σε ώρες Εθνικής Έξαρσης.
Αφήνουμε τον τίτλο να μιλήσει μαζί βεβαίως και με την εικόνα του Doc που ίσως να ευαρεστηθούμε να παρακολουθήσουμε.
Η διάρκεια του είναι 6 λεπτά και 44 δευτερόλεπτα. Θα άξιζε να διαβαστούν πριν ή και μετά την παρακολούθηση, τα δυο πιο κάτω δημοσιεύματα της εφημερίδας ΠΟΛΙΤΗΣ :
1. Το κύριο άρθρο του φύλλου της 2ας Απριλίου με τίτλο: «Η αγιοποίηση της αποτυχίας».
2. Η σατυρική στήλη του «κοριού» στο φύλλο της 3ης Απριλίου με τίτλο: «Ο Αγών μας (αντιαποικιακός και αντιιμπεριαλιστικός)».

Related Posts Plugin for WordPress, Blogger...