31 Μαΐ 2011

Συζήτηση για τις διεργασίες και το παρασκήνιο, της εκλογής Προέδρου της Βουλής..


Ραδιοφωνική συνέντευξη του Προέδρου του ΔΗ.ΣΥ. Νίκου Αναστασιάδη με θέμα την εκλογή του νέου Προέδρου της κυπριακής Βουλής (27/5/2011)


Ραδιοφωνική συνέντευξη του Κοινοβουλευτικού Εκπροσώπου του ΑΚΕΛ Νίκου Κατσουρίδη με θέμα την εκλογή του νέου Προέδρου της κυπριακής Βουλής (27/5/2011)

Συζήτηση για τις διεργασίες και το παρασκήνιο, της εκλογής Προέδρου της Βουλής..
Ραδιοφ. σταθμός 107,6 fm
Εκπομπή : "Καλημέρα κι έφεξε"
με τους δημοσιογράφους: Κώστα Κωνσταντίνου και Μανώλη Καλαντζή

24 Μαΐ 2011

Πουργουρίδης Μαινόμενος, πλην όμως πικραμένος...





Πουργουρίδης Μαινόμενος, πλην όμως πικραμένος...
ή αλλιώς, μέσα από τα λόγια του.... μια συνοπτική ανατομία του σημερινού κυπριακού πολιτικού συστήματος!

1.Βουλευτικές Εκλογές 2011 -η επόμενη μέρα
Τηλεοπτική συνέντευξη του Τέως Βουλευτή (ΔΗ.ΣΥ.) Χρήστου Πουργουρίδη
Ραδιοφωνικό Ίδρυμα Κύπρου
Εκπομπή: «Από Μέρα Σε Μέρα» - 23/5/2011
Συντονιστής: ο δημοσιογράφος Πάρης Ποταμίτης
2.Χρήστος Πουργουρίδης(Τέως Βουλευτής ΔΗΣΥ)
Ραδιοφωνική συζήτηση για την επόμενη μέρα των εκλογών και την μή επανεκλογή του.
Ραδιοφωνικός σταθμός 107,6 fm
Εκπομπή : "Καλημέρα κι έφεξε"
με τους δημοσιογράφους: Κώστα Κωνσταντίνου και Μανώλη Καλαντζή

Εφημερίδα ΠΟΛΙΤΗΣ 24/5/2011

19 Μαΐ 2011

Κανεί πιον. ΛΥΣΗ τώρα



Video ολόκληρης της εκδήλωσης



Video με μεμονωμένες τις ομιλίες των συμμετεχόντων

Κανεί πιον! ΛΥΣΗ τώρα!

Συγκέντρωση αλληλεγγύης και συμπαράταξης με τους Τουρκοκύπριους συμπατριώτες μας
στο κοινό μας αγώνα για λύση – επανένωση

Διοργάνωση:
Πλατφόρμα Ελληνοκυπρίων και Τουρκοκυπρίων Εκπαιδευτικών «Ενωμένη Κύπρος» Ελληνοκυπριακό Τμήμα

Απόγευμα της Τετάρτης 2 Μαρτίου 2011 στο πέρασμα της Λήδρας

Ομιλητές:
Χρίστος Χρίστου Εκπαιδευτικός
(Πλατφόρμα Ε/κ και Τ/κ Εκπαιδευτικών (τμήμα Λάρνακας)
Γιώργος Χαραλάμπους Εκπαιδευτικός
(Πλατφόρμα Ε/κ και Τ/κ Εκπαιδευτικών (τμήμα Λευκωσίας)
Χρυσόστομος Περικλέους συγγραφέας
(της ομάδας «Διάλογος Ακαδημαϊκών)
Ξένια Κωνσταντίνου Πολιτικός Επιστήμων
(Υποψήφια Βουλευτής ΔΗ.ΣΥ.)
Νεόφυτο Νεοφύτου Εκπαιδευτικός - Δημοσιογράφος (Ρ/Σ «΄Αστρα»)
Γιουτσέλ Κεσίογλου Εκπαιδευτικό - Δημοσιογράφος (Ρ/Σ «΄Αστρα»)

Μουσικό μέρος:
Συμμετείχε το μουσικό σχήμα της Πλατφόρμας των Εκπαιδευτικών «Τα τρία Α»
(Αντρούλα Σιάτη, Άγγελος Παπαγεωργίου, Αντώνης Κανάρης»)
και ο τραγουδιστής Λούτσιο Μένα
-----------------------------------------

Ποια είναι και ποιες οι θέσεις της Πλατφόρμας Ε/Κ και Τ/Κ εκπαιδευτικών «Ενωμένη Κύπρος»

Μας έφαγαν οι δυνάμεις του απορριπτισμού

Συνέντευξη της Πλατφόρμας στον "ΠΟΛΙΤΗ της Κυριακής" (6/3/2011)

Την ώρα που η πλειοψηφία των Ελληνοκυπρίων ετοιμαζόταν για το καρναβάλι και το ενδιαφέρον στρεφόταν στις πελλόμασκες, μια μικρή ομάδα ανθρώπων διαδήλωνε στο τέρμα της Λήδρας στέλνοντας μήνυμα αλληλεγγύης στους Τουρκοκύπριους Ήταν το απόγευμα της περασμένης Τετάρτης, 2 Μαρτίου, ημέρα κατά την οποία πραγματοποιήθηκε το δεύτερο μεγάλο συλλαλητήριο ύπαρξης κι επιβίωσης των Τουρκοκυπρίων στην κατεχόμενη Λευκωσία.

Ήταν και η δεύτερη φορά που αυτοί οι λίγοι κατέβαιναν στους δρόμους. Παρόμοια εκδήλωση είχαν πραγματοποιήσει και τρεις βδομάδες πριν, στο ίδιο σημείο, για τον ίδιο λόγο. Ποιοι είναι αυτοί και γιατί είναι η μόνη μερίδα Ελληνοκυπρίων που αυτή τη στιγμή δηλώνουν εμπράκτως τη στήριξή τους στον αγώνα και τη διαμαρτυρία των Τουρκοκυπρίων;

Απαντήσεις δίνουν δύο ενεργά μέλη της Πλατφόρμας Ε/Κ και Τ/Κ Εκπαιδευτικών «Ενωμένη Κύπρος». Ο Γιώργος Χαραλάμπους και ο Γρηγόρης Ιωάννου. Είναι εκπαιδευτικοί κι εργάζονται στην τριτοβάθμια εκπαίδευση. Η Πλατφόρμα ιδρύθηκε τον Νοέμβριο του 2004 και σε αυτήν συμμετέχουν Ε/Κ και Τ/Κ εκπαιδευτικοί. Στο τουρκοκυπριακό τμήμα της πλατφόρμας συμμετέχουν επίσημα τα συνδικάτα των εκπαιδευτικών, ενώ στο ελληνοκυπριακό τμήμα η πρωτοβουλία στηρίζεται σε μια ομάδα δραστήριων εκπαιδευτικών. Είναι αυτοί που διοργανώνουν τις εκδηλώσεις.

Ποια ακριβώς είναι η δράση της Πλατφόρμας Ενωμένη Κύπρος;

Γρηγόρης: Τ/Κ και Ε/Κ εκπαιδευτικοί συνεργαζόμαστε στενά και προσπαθούμε να κάνουμε κοινές εκδηλώσεις και στις δύο πλευρές. Ως ελληνοκυπριακό τμήμα της Πλατφόρμας, κινούμαστε σε δύο άξονες: Ο πρώτος είναι ο αγώνας για τη λύση, ασκώντας πιέσεις στις κυβερνήσεις ώστε να προχωρήσουν σε συμφωνία που θα επανενώσει τη χώρα μας. Και ο δεύτερος είναι ο αγώνας κατά του εθνικισμού, κυρίαρχος στην παιδεία ειδικά στην ελληνοκυπριακή κοινότητα, στο εκπαιδευτικό σύστημα. Εκδίδουμε επίσης από το 2008 το «Καλέμι», έντυπο που κυκλοφορεί από χέρι σε χέρι ανάμεσα στους καθηγητές όπου παρουσιάζονται οι δράσεις της Πλατφόρμας και αναλύονται εκπαιδευτικά ζητήματα. Όπως για παράδειγμα, η προσπάθεια της Κυβέρνησης για τη μεταρρύθμιση, την οποία εμείς στηρίξαμε κι απογοητευτήκαμε που δεν προχώρησε στο βαθμό που θα θέλαμε, ειδικά στο μάθημα της ιστορίας. Πριν δυο περίπου χρόνια δημιουργήσαμε κι ένα μπλογκ. Η Πλατφόρμα είναι ένας ζωντανός οργανισμός, που επικοινωνεί σε τακτική βάση, μιλούμε, γράφουμε και οργανώνουμε κοινές εκδηλώσεις και συνέδρια.

Οι Ε/Κ καθηγητές

Εργάζεστε περισσότερο για την παιδεία της λύσης και της επανένωσης. Πώς μπορεί να επιτευχθεί αυτός ο στόχος;

Γρηγόρης: Κατ΄ αρχή πρέπει να αφαιρεθούν οι εθνικιστικές στρεβλώσεις από την παιδεία. Και στην ε/κ κοινότητα και στην τ/κ. Στην τ/κ κοινότητα φαίνεται ότι γίνεται μεγαλύτερη πρόοδος. Ακόμα και τα βιβλία της ιστορίας άλλαξαν το 2004, όταν ανέβηκε στην εξουσία ο Ταλάτ. Βέβαια, όταν εξελέγη ο Έρογλου τα άλλαξε ξανά, βάζοντας κάποια εθνικιστικά στοιχεία μέσα, όμως η διαφορά μεταξύ των δύο κοινοτήτων είναι πως στην τ/κ υπάρχουν πάρα πολλοί εκπαιδευτικοί που στηρίζουν σταθερά την ειρήνη, την επανένωση και είναι κόντρα στον εθνικισμό. Αυτοί αντιπροσωπεύουν μια τεράστια μερίδα των Τ/Κ δασκάλων και καθηγητών. Οπόταν και εθνικιστικά βιβλία να υπάρχουν, όταν ο δάσκαλος δεν είναι εθνικιστής το μάθημα μπορεί να διαμορφώσει παιδεία. Στην ε/κ κοινότητα έχουμε ένα ζήτημα και θα το πω έξω από τα δόντια. Θεωρώ ότι μια μεγάλη μερίδα Ε/Κ εκπαιδευτικών εκφράζονται με εθνικιστικό τρόπο. Θα θυμάστε την ανακοίνωση της ΟΕΛΜΕΚ παλαιότερα εναντίον του υπ. Παιδείας, ζητώντας να αποκαταστήσει τη σωστή εκδοχή της ιστορίας. Ή η ηγεσία της ΠΟΕΔ όπου έβγαλε μια ανακοίνωση με την οποία έλεγε ότι κάνει κακό η επαφή των Ε/Κ μαθητών δημοτικού με τους Τ/Κ συνομήλικούς τους.

Η αποκλειστικότητα του πόνου

Πρόσφατα επισκέφθηκα ένα δημοτικό σχολείο. Στις πινακίδες υπήρχαν τα ίδια θέματα που φιλοξενούνταν στα σέλοτεξ όταν ήμουνα κι εγώ στο δημοτικό, λίγα χρόνια μετά τον πόλεμο. Κι αν τότε ένα στεγνό «Δεν Ξεχνώ», ο αριθμός των αγνοουμένων, οι πεσόντες, τα κατεχόμενα χωριά ήταν αναπόσπαστο κομμάτι της κουλτούρας της μνήμης, εντυπωσιάστηκα γιατί ένιωσα ότι τόσα χρόνια μετά και με τις προσπάθειες λύσης του Κυπριακού, το σχολείο δεν έκανε ένα βήμα παραπέρα για να εμπεδώσει την κουλτούρα της επανένωσης. Θα μπορούσε π.χ. δίπλα από τους αγνοούμενους να υπάρχει και η ιστορία της αναγνώρισης μερίδας απ΄ εκείνους. Πώς το σχολιάζετε;

Γιώργος: Δεν έχω πλέον την άμεση εμπειρία της δημοτικής εκπαίδευσης, αλλά από τις εμπειρίες μου, τις ανακοινώσεις, τα όσα ακούμε γενικότερα, θεωρώ ότι οι εθνικιστικές στρεβλώσεις υπάρχουν. Μπορεί κάποια συνθήματα να είναι πιο μαλακά ή πιο έμμεσα πια, αλλά θεωρώ ότι η ελληνοκυπριακή παιδεία υπερτονίζει το ελληνικό στοιχείο.

Μπολιάζουμε στα παιδιά μόνο τον πόνο από το θλιβερό παρελθόν και το μέλλον το αφήνουμε να επικρέμαται σαν σύνθημα.

Γιώργος: Γενικότερα οι ιστορικές αναδρομές που γίνονται μέσα στα πλαίσια της κυπριακής εκπαίδευσης, ουσιαστικά θυματοποιούν περισσότερο τους Ε/Κ. Αυτό δεν σημαίνει ότι πρέπει να επισκιάζεται η κατοχή, ο ρόλος του ιμπεριαλισμού και της Τουρκίας. Αλλά μέσα στα πλαίσια της τοπικής διάστασης του κυπριακού προβλήματος, η ε/κ παιδεία και η εκπαίδευση είναι ετεροβαρής και τείνουν προς τη θυματοποίηση των Ε/Κ και πολύ λιγότερο των Τ/Κ. Αυτό είναι ιστορική στρέβλωση και δεν επιτρέπει τη διαμόρφωση κουλτούρας λύσης.

Γρηγόρης: Υπάρχει αυτό το μονοπώλιο του πόνου. Λες και δεν υπάρχουν Τ/Κ αγνοούμενοι και πρόσφυγες, ή λες κι ο πόλεμος δεν έφερε κακό σε ολόκληρο τον πληθυσμό της χώρας. Αυτή η αντίληψη παραμένει η ίδια εδώ και δεκαετίες. Μπορεί από τότε να άνοιξαν τα οδοφράγματα να αυξηθήκαν στο ελάχιστο οι αναφορές στην τ/κ κοινότητα, αλλά επί της ουσίας υπάρχει μια θέση ότι, ένα περίπου, η Κύπρος είναι η ε/κ κοινότητα.

Συνεπώς δεν πρέπει να αναρωτιόμαστε γιατί δεν βγήκαν άλλοι να εκφράσουν συμπαράσταση στον αγώνα των Τουρκοκυπρίων.

Γιώργος: Αυτή η νοοτροπία δεν επιτρέπει σε πολύ κόσμο να ξεπεράσει φοβίες, να βγει στους δρόμους, να μιλήσει για αλληλεγγύη και να περάσει μήνυμα συμπαράταξης. Υπήρξε πρόοδος. Όταν ήμασταν εμείς μαθητές κυκλοφορούσαν φυλλάδια, ειδικά σε περιόδους εθνικών εορτών, που έγραφαν «καλός Τούρκος, νεκρός Τούρκος». Αυτές πλέον δεν είναι τόσο διαδεδομένες μέθοδοι εθνικιστικής συνείδησης. Όμως υπάρχει αυτή η επικέντρωση στη θυματοποίηση των Ε/Κ και μόνο. Την τελευταία δεκαετία πάρα πολλοί ακαδημαϊκοί, ανεξαρτήτως πολιτικού χώρου, ανέδειξαν το ζήτημα στην ε/κ παιδεία. Το λυπηρό είναι πως αυτά τα επιστημονικά πορίσματα δεν έχουν την ανάλογη προβολή στην κυπριακή πραγματικότητα.

Γρηγόρης: Αυτή η γνώση επειδή συγκρούεται με εθνικιστικά ιδεολογήματα του παρελθόντος, δεν καταφέρνει να περάσει στην εκπαίδευση. Μα η Ακαδημία και το Πανεπιστήμιο πρέπει ουσιαστικά να επικοινωνούν με την κοινωνία και την Παιδεία! Δεν γίνεται να χρησιμοποιούνται ακόμη τα εγχειρίδια και οι προσεγγίσεις του ΄60 και του ΄70.

Τα οποία εμπεδώνουν το φόβο στα παιδιά.

Γρηγόρης: Θεωρείται σήμερα αιρετικό να διασταυρώσεις το οδόφραγμα. Μα οι Ε/Κ και οι Τ/Κ μαθητές πρέπει να έρθουν πρόσωπο με πρόσωπο για να καταλάβουν στην πράξη ότι ο εθνικισμός δεν μας πάει μπροστά. Όταν κάναμε τις πρώτες εκδηλώσεις το 2005 και φέραμε Τ/Κ μαθητές, σε συνεργασία με τους εκπαιδευτικούς τους και επισκεφτήκαμε σχολεία στη Λάρνακα και στη Λευκωσία, υπήρχε ένα μούδιασμα. Μια απόσταση. Να μην έρθουν στο σχολείο μας...

Πήγατε κι εσείς στην άλλη πλευρά;

Γρηγόρης: Ναι. Μια φορά έγινε επίσκεψη σε σχολείο και ήταν με την έγκριση των γονιών. Ήταν μη εργάσιμη μέρα του σχολείου. Το 2008. Όμως εμείς ως εκπαιδευτικοί κάνουμε συχνά επισκέψεις σε σχολεία τουρκοκυπριακά. Με τους μαθητές είναι πιο δύσκολο γιατί υπάρχει αντίδραση από πλευράς των ελληνοκυπριακών εκπαιδευτικών οργανώσεων.

Ποια Κοινωνία Πολιτων;

Ο στόχος του υπουργείου Παιδείας που προσπαθεί να μπάσει την κουλτούρα λύσης στα σχολεία βοήθησε καθόλου;

Γρηγόρης: Σε πολύ μικρό βαθμό. Δεν υπάρχουν πολλοί εκπαιδευτικοί να τον υλοποιήσουν. Σε κάθε σχολείο υπάρχουν κάποιοι εκπαιδευτικοί που κάνουν κάποιες εκδηλώσεις και αυτοί οι εκπαιδευτικοί τυχαίνει να είναι και της Πλατφόρμας. Ήταν πολύ καλή η προσπάθεια του κ. Ανδρέα Δημητρίου, αλλά πρέπει να πάμε ένα βήμα παρακάτω. Χρειάζεται περισσότερη αποφασιστικότητα. Αν θέλουμε φυσικά να επανενωθεί η Κύπρος....

Γιώργος: Χρειάζεται περισσότερη κινητικότητα σε κοινωνικό επίπεδο, από την οποία να τροφοδοτείται και η πολιτική ηγεσία η οποία διαπραγματεύεται.

Μα τι να περιμένουμε από μια Κοινωνία Πολιτών σχεδόν ανύπαρκτη;

Γρηγόρης: Δεν θα έλεγα ότι είναι ανύπαρκτη. Υπάρχει όμως μια γενικευμένη αδιαφορία εκ μέρους των Ε/Κ. Δεν είναι μόνο η Κοινωνία των Πολιτών αδύνατη. Είναι και τα ίδια τα κόμματα ως μηχανισμοί αδύναμοι.

Γιώργος: Η Κοινωνία των Πολιτών είναι πιο πλούσια από προηγουμένως, αλλά -και αυτό το αλλά έχει τεράστια σημασία- είναι πιο πλούσια σε τμηματικά συμφέροντα κι όχι σε ιδεώδη όπως το ιδεώδες της λύσης.

Δεν είναι τουλάχιστον λυπηρό, οι Τ/Κ να καλούν την Τουρκία να φύγει απ΄ εδώ κι εμείς να μην κάνουμε τίποτα;

Γρηγόρης: Έγιναν κάποιες συναντήσεις, βγήκαν κάποιες ανακοινώσεις, όμως δεν πιστεύω πως είναι τυχαίο που βρέθηκε η Πλατφόρμα να κάνει εκδηλώσεις. Είμαστε έντονα δραστήριοι εδώ κι αρκετά χρόνια, κι είχαμε και το θάρρος να βγούμε στο δρόμο.

Μα τέτοιους εκπαιδευτικούς θέλουμε. Να βγαίνουν μπροστά...

Γρηγόρης: Στο βορρά είχαν σημαντικό ρόλο σ΄ αυτές τις κινητοποιήσεις οι εκπαιδευτικοί. Γιατί είμαστε λίγοι απ΄ εδώ; Έχει πολλούς παράγοντες...

Γιώργος: Η προπαγάνδα εναντίον της λύσης, η οποία πολλές φορές μπορεί να είναι έμμεση αλλά κάνει τη δουλειά της, είναι ένας από αυτούς τους λόγους. 'Αλλος λόγος είναι ότι μερίδα των ΜΜΕ, ίσως η πλειοψηφία των ΜΜΕ, στηρίζει τις εθνικιστικές δυνάμεις.

Γρηγόρης: Στα τηλεοπτικά Μέσα είναι συντριπτική η νίκη του εθνικισμού. Κι όταν έχεις ταυτόχρονα μια παιδεία εθνικιστική, μια εκκλησία με τεράστια οικονομική και πολιτική εξουσία η οποία έχει εθνικιστική ηγεσία -τις προάλλες θα θυμάστε την εκστρατεία που έκανε μοιράζοντας φυλλάδια- αντιλαμβάνεστε ότι υπάρχει ένας μηχανισμός προπαγάνδας που έχει σκοπό να εμποδίσει τη λύση του Κυπριακού. Κι αυτός ο μηχανισμός δεν είναι το ΕΛΑΜ. Το ΕΛΑΜ είναι η ακροδεξιά συνιστώστασα αυτής της κατάστασης. Οι δυνάμεις που εναντιώνονται στην επανένωση της χώρας είναι σοβαρές μέσα στην κοινωνία. Και μέσα στα κόμματα, υπάρχουν σοβαρές δυνάμεις προς τον εθνικισμό.

Αναρωτιέμαι τώρα, ένας άνθρωπος που υποστηρίζει ό,τι κι εσείς, τι τον εμποδίζει να πάει σε μια διαδήλωση και να στείλει ένα μήνυμα ειρήνης;

Γρηγόρης: Το βασικό ζήτημα, πέραν από τις δυνάμεις του απορριπτισμού που είναι δυνατές με πολλά λεφτά κι εξουσία, με διασυνδέσεις με το κράτος, είναι η απογοήτευση του κόσμου. Το 2004 επέφερε τραγικό πλήγμα στην επαναπροσέγγιση η οποία υπήρχε δυνατά από το ΄90 και κορυφώθηκε και μαζικοποιήθηκε το 2003 με το άνοιγμα των οδοφραγμάτων. Το πέρασμα στην αντίθετη πλευρά μετά το 2004 σταμάτησε. Υπάρχει μια σημαντική μειοψηφία του 10 -15% που συνεχίζει να διασταυρώνει τα οδοφράγματα, και να έχει επαφές με την άλλη πλευρά, αλλά δεν μπορεί να συγκριθεί τούτο με το βαθμό που υπάρχει στην τ/κ κοινότητα.

----------------------------------------------------

Πρέπει να ανατρέψουμε την ήττα του 2004

Θεωρείτε πως έχουμε ξανά συνθήκες 2003;

Γρηγόρης: Ναι, αν κι αυτή τη φορά δεν καταφέρνει η ε/κ κοινότητα να αφουγκραστεί το τι γίνεται και να δράσει, θα είναι πιο καθοριστική η ήττα σε σχέση με εκείνη που υπέστη το κίνημα της λύσης και της επανένωσης το 2004.

Γιώργος: Ταυτόχρονα καταβάλλονται και προσπάθειες για λύση σε πολιτικό επίπεδο. Προσωπικά πιστεύω ότι η παρούσα Κυβέρνηση κάνει ουσιαστικές προσπάθειες και πρέπει να υποστηριχθεί στην προσπάθειά της για λύση. Όμως το κοινωνικό επίπεδο είναι πάρα πολύ σημαντικό και ίσως μια αποτυχία να ενώσουμε τις φωνές μας με τους Τ/Κ, να μεταφραστεί και σε αποτυχία στο πολιτικό.

Γρηγόρης: Θεωρώ ότι η σημερινή Κυβέρνηση σαφέστατα σημείωσε πρόοδο σε σχέση με την προηγούμενη, όσον αφορά στις συνομιλίες. Όμως εκεί που απέτυχε είναι στην καλλιέργεια του κλίματος λύσης. Δεν είναι τόσο στις συνομιλίες που δεν πάμε καλά. Εκεί επιτεύχθηκαν κι επιτυχίες. Αλλά περισσότερο στην κοινωνία. Δεν είναι δυνατόν να μην υπάρχει μια ευαισθητοποίηση μέσα στον κόσμο, ένα όραμα, μια ελπίδα. Έρχομαι πίσω στην προηγούμενη http://www.blogger.com/img/blank.gifερώτηση... Γιατί δεν έχουμε πολύ κόσμο. Διότι πολύς κόσμος δεν ελπίζει για λύση. Και σκέφτεται γιατί να πάει σε μια εκδήλωση. Για να είναι γραφικός;

Γιώργος: Μέσα από τις κινητοποιήσεις βγαίνει άλλο ένα δυνατό μήνυμα. Ότι έχουμε και οι δυο κοινότητες ακόμη έναν κοινό εχθρό εκτός από τον εθνικισμό. Την Τουρκία. Και είναι άλλο ένα σημείο που μας ενώνει. Που μπορεί να χρησιμοποιηθεί και ως πολιτικό επιχείρημα στους διστακτικούς της επανένωσης.

----------------------------------

Διαβάστε επίσης :

Χάρη Ψάλτη: "Κάτι αλλάζει στην ΤΚ κοινότητα"

Γιώργου Χαραλάμπους: "Κοινός μαζικός αγώνας"

Χρίστου Χρίστου: "Μήνυμα συμπαράστασης προς του ΤΚ αγωνιστές της λύσης"

--------------------------------

Ιστοσελίδες:

"Πλατφόρμα Εκπαιδευτικών "Ενωμένη Κύπρος"

13 Μαΐ 2011

Συζητώντας την κρίση, τα κινήματα και τις εξεγέρσεις



Συζητώντας την κρίση, τα κινήματα και τις εξεγέρσεις
Δυο σημαντικές πολιτικές εκδηλώσεις στη Λευκωσία


Το περιεχόμενο των βίντεο

Το πρώτο βίντεο καταγράφει τις εισηγήσεις των έξι ομιλητών της δικοινοτικής εκδήλωσης στο Ινστιτούτο Γκαίτε στη Λευκωσία, ενώ το δεύτερο τη συζήτηση με το κοινό που ακολούθησε.
Το τρίτο βίντεο καταγράφει τη διάλεξη που έδωσε ο Ιμμάνουελ Βάλλερσταϊν στο Πανεπιστήμιο Λευκωσίας.

----------------------------------------------

Δικοινοτική εκδήλωση στο Ινστιτούτο Γκαίτε της Λευκωσίας (στη νεκρή ζώνη)

Η Δικοινοτική Πρωτοβουλία Ειρήνης «Ενωμένη Κύπρος» οργάνωσε την δικοινοτική εκδήλωση:
"Συζήτηση για την παγκόσμια κρίση, τα κοινωνικά κινήματα και τις εξεγέρσεις"
την Παρασκευή 4 Μαρτίου 2011.
Ομιλητές:
Σενέρ Elcil, Γενικός Γραμματέας KTOS συνδικαλιστική οργάνωση Δασκάλων
Νίκος Γρηγορίου, Υπεύθυνος Ευρωπαϊκών Υποθέσεων, ΠΕΟ
Niyazi Kizilyürek, Καθηγητής Πανεπιστημίου Κύπρου
Νίκος Τριμικλινιώτης, Επίκ. Καθηγητής Πανεπιστήμιο Λευκωσίας / PRIO Cyprus Centre
Άρης Σήτας, Καθηγητής Πανεπιστημίου Κέιπ Τάουν
Immanuel Wallerstein, Senior Research Scholar, Πανεπιστήμιο Yale
Συντονίστρια :
Δρ. Umut Bozkurt

------------------------------------------------

Το Πανεπιστήμιο Λευκωσίας φιλοξενεί και τιμά τον Immanuel Wallerstein

Το Πανεπιστήμιο τίμησε τον διακεκριμένο στοχαστή-κοινωνιολόγο Immanuel Wallerstein (Ιμμάνουελ Βάλλερσταϊν), επίτιμο καθηγητή του Πανεπιστημίου Yale και συντονιστή της ερευνητικής ομάδας που μελετά τις πολώσεις του παγκοσμίου συστήματος τα τελευταία 500 χρόνια. Το έργο αναμένεται να ολοκληρωθεί με την έκδοση σχετικού βιβλίου μέχρι το τέλος του χρόνου.
Το Πανεπιστήμιο Λευκωσίας τίμησε τον καθηγητή Wallerstein για την πρωτοποριακή συνεισφορά του στις κοινωνικές επιστήμες σε ειδική εκδήλωση που πραγματοποιήθηκε την Πέμπτη 3 Μαρτίου στην αίθουσα UNESCO.
Με την ευκαιρία αυτή, ο σημαίνων στοχαστής και συγγραφέας σημαντικών βιβλίων όπως το «The Modern World System», έδωσε διάλεξη με θέμα «Παγκόσμια Κρίση, Κινήματα και Εξεγέρσεις». Η διάλεξη ήταν ανοικτή στο κοινό.

-------------------------------------------------------

Λίγα λόγια για την ακαδημαϊκή ζωή και το συγγραφικό έργο του καθηγητή Ιμμάνουελ Βαλλερστάϊν

Ο Immanuel Wallerstein γεννήθηκε το 1930 στη Νέα Υόρκη. Σπούδασε κοινωνιολογία στο Πανεπιστήμιο Columbia της Νέας Υόρκης, απ' όπου και έλαβε το διδακτορικό του δίπλωμα (1959). Στο ίδιο πανεπιστήμιο δίδαξε έως το 1971, ενώ από το 1976 έως το 1999 διετέλεσε επίτιμος καθηγητής στο Πανεπιστήμιο Binghamton και, παράλληλα, διευθυντής του "Fernand Braudel", του διάσημου ερευνητικού κέντρου "για τη Μελέτη των Οικονομιών, των Ιστορικών Συστημάτων και των Πολιτισμών". Από το 2000, είναι επίτιμος καθηγητής στο Τμήμα Κοινωνιολογίας του Πανεπιστημίου Yale.
Το 1974 εκδίδει τον πρώτο τόμο του -προς το παρόν τρίτομου και υπό ολοκλήρωση- έργου του "The Modern World System", το οποίο και θα τον καταστήσει κύριο ανανεωτή της νεομαρξιστικής σκέψης. Στην ίδια δεκαετία, και αφού έχει προηγουμένως συμμετάσχει ενεργά στο μεταρρυθμιστικό κίνημα της αμερικανικής πανεπιστημιακής κοινότητας του 1968, θα στρέψει, επιπλέον, το ενδιαφέρον του στη μελέτη των "αντισυστημικών" κινημάτων, όρος του οποίου η πατρότητα του ανήκει.

----------------------------------------------------

Και οι δυο εκδηλώσεις συνέπεσαν χρονικά με το δεύτερο μεγαλειώδες συλλαλητήριο «κοινοτικής ύπαρξης» των Τουρκοκυπρίων που πραγματοποιήθηκε στην πλατεία Ινονού της τ/κ Λευκωσίας στις 2 Μαρτίου 2011.
Ακολουθεί το άρθρο του Επίκουρου Καθηγητή Δικαίου και Κοινωνιολογίας στο Πανεπιστήμιο Λευκωσίας Νίκου Τριμικλινιώτη, το οποίο πέραν της πολύ εύστοχης ανάλυσης των γεγονότων με τα οποία καταπιάνεται, αποτελεί κατά τη γνώμη μας, ένα σημαντικό βοήθημα για την κατανόηση των εισηγήσεων των ομιλητών των προαναφερομένων εκδηλώσεων. Δυστυχώς δεν κατέστη δυνατή η μετάφραση (υποτιτλισμός) των δυο εκδηλώσεων από την αγγλική στη μητρική γλώσσα του κοινού (ελληνικά ή τουρκικά).

----------------------------------------

Συζητώντας την κρίση, τα κινήματα και τις εξεγέρσεις

του Νίκου Τριμικλινιώτη

Δύο μέρες μετά τις δυναμικές κινητοποιήσεις στη βορρινή Λευκωσία για "κοινοτική ύπαρξη" και εναντίωση στα μέτρα λιτότητας της τουρκικής κυβέρνησης, η συζήτηση για την επαναπροσέγγιση και την επανένωση της Κύπρου ήταν και πάλι στο επίκεντρο. Στις 2 του Μάρτη 2011 οι διαδηλωτές στο Βορρά φύσηξαν αέρα αλλαγής και μαζί σήκωσαν θύελλες από φωνές της αλληλεγγύης αλλά και της αντίδρασης. Μέσα στα πλαίσια του ζωντανού διαλόγου, στις 4 Μάρτη, η «Δικοινοτική Πρωτοβουλία Ειρήνης Ενωμένη Κύπρος» διοργάνωσε εκδήλωση με τίτλο: «Συζητώντας την κρίση, τα κινήματα και τις εξεγέρσεις». Καταλύτης για τη συνάντηση τούτη ήταν η παρουσία στην Κύπρο της ερευνητικής ομάδας υπό τον Ιμμάνουελ Βαλλερστάιν (Immanuel Wallerstein) (1) που μελετά τις πολώσεις στο κοσμοσύστημα τα τελευταία 400 χρόνια (βλ. Ο Immanuel Wallerstein στην Κύπρο http://thetrim1.blogspot.com/2011_02_01_archive.html ).
Η συνάντηση στο Γκαίτε, στον χώρο όπου εδώ και χρόνια τα κινήματα συναντιόμαστε, είχε διαφορετικό αέρα. Γέμισε ασφυκτικά η αίθουσα• προφανώς μαζεύτηκε ο κόσμος για να ακούσει τους εκλεκτούς ομιλητές, με προεξέχοντα τον Βαλλερστάιν, τον κατ’ εξοχή θεωρητικό των κοσμοσυστημάτων (world-systems). Ο διαφορετικός αυτός αέρας έδωσε μια άλλη νότα από την επικρατούσα κρύα και κυνική κατάσταση στο πολιτικό σκηνικό της χώρας μας. Ο αέρας της αλλαγής που φυσάει από τους νότιους και ανατολικούς γείτονες μας με όλες τις τρομακτικές αντιφάσεις και αμφίσημες πραγματικότητες διανοίγει προοπτικές και επιτρέπει νέες οπτικές σε σχέση με τις κινητοποιήσεις των τ/κ συμπατριωτών μας και ευρύτερα σε σχέση με το κυπριακό. Οι δε Νατοϊκοί βομβαρδισμοί στη Λιβύη μας υπενθυμίζουν ότι σε περιόδους κρίσης, ή αν θέλετε ιδιαίτερα σε περιόδους κρίσης ηγεμονίας, η αυτοκρατορία είναι ιδιαίτερα επικίνδυνη.
Το πάνελ αυτό έχει ενδιαφέρον σήμερα γιατί επιχείρησε να συνδυάσει θεωρία και δράση εξ ου και η παρουσία ακαδημαϊκών/θεωρητικών με ακτιβιστές και συνδικαλιστές, ενώ παράλληλα συνδύασε το τοπικό με το περιφερειακό και το παγκόσμιο. Έχω την αίσθηση ότι παρά την διαφορετικότητα στη προσέγγιση και οπτική, τον πολιτικό λόγο και τη ρητορική υπάρχει μια ενδιαφέρουσα διεισδυτική γραμμή που διαπερνά τις επιμέρους παρεμβάσεις, αν ειδωθεί το βίντεο (2) τούτο ως μια απόπειρα πολλαπλής ανάγνωσης της συγκυρίας.
Οι παρεμβάσεις των συνδικαλιστών (Σ. Ελτζιήλ και Ν. Γρηγορίου), και κυρίως του Σενέρ Ελτζιήλ (Şener Elcil), όσο και οι αναλύσεις των ακαδημαϊκών Άριστείδη Σήτα, Νιαζί Κιζιλγιουρέκ (Niyazi Kizilyürek) και Νίκου Τριμικλινιώτη έθεσαν το πλαίσιο ερμηνείας της πολιτικής και κοινωνικής πραγματικότητας στη χώρα μας. Ο Βαλλερστάιν μίλησε τελευταίος: «Δεν ήρθα να σερβίρω έτοιμες φόρμουλες, αλλά για να ακούσω», επέμενε. Εξάλλου, το προηγούμενο βράδυ είχε δώσει μια εντυπωσιακή διάλεξη δύο ωρών όπου ανέπτυξε τις βασικές του θέσεις ακριβώς για την κρίση, τα κινήματα και τις εξεγέρσεις στην παρούσα συγκυρία, (3) παραπέμποντας μάλιστα και στο κείμενο του δημοσίευσε στο New Left Review (4).
Η βραδιά δεν παρουσιάστηκε σε κανένα κανάλι. Η διαμεσολάβηση των ΜΜΕ και των συμφερόντων που αυτά εξυπηρετούν δεν αφήνει και πολύ χώρο στη δημόσια σφαίρα για διάλογο. Ασφυκτιούν οι κριτικές προσεγγίσεις, καθώς στραγγαλίζεται και εξοβελίζεται η άποψη που αμφισβητεί συθέμελα το ιδεολογικό σύστημα της «κυπριακής εξαίρεσης», κι ευρύτερα το αξιακό σύστημα που συνοδεύει τις ανταγωνιστικές και εκμεταλλευτικές σχέσεις. Κι όμως, ο επίπλαστος και στρεβλός κόσμος των ΜΜΕ και του πολιτικού μας συστήματος, ο οποίος ασφαλώς διαθέτει ισχυρούς μηχανισμούς αναπαραγωγής και ανακύκλωσης τους στείρου πολιτικού λόγου, βιώνει πλέον σε οριακές στιγμές. Η κριτική γεννιέται από καταστάσεις που ωθούν σε συνεχείς ρήξεις και αμφισβητήσεις του στάτους κβο. Εξάλλου ζούμε τις μέρες μιας κιτς προεκλογικής περιόδου γεμάτης ανούσιους θεατρινισμούς και άκρατης δημαγωγίας – π.χ. γελοίες δημοσιογραφικές διασκέψεις σε βενζινάδικα ή σαχλές ατάκες.
Η συνάντηση αυτή λοιπόν επιχείρησε να συζητήσει την κρίση, τα κινήματα και τις εξεγέρσεις στην περιοχή μας, να κατανοήσει το νόημα των τ/κ εξεγέρσεων, τις δυσκολίες στη συνεννόηση ε/κ και τ/κ και να θέσει την κυπριακή κατάσταση εντός ενός ευρύτερου πλαισίου. Ανέδειξε τόσο τις προοπτικές, όσο και τα εμπόδια που αντιμετωπίζουμε ως κοινωνία και ως πολιτικά δραστηριοποιημένοι πολίτες, ταγμένοι στην υπόθεση της υπέρβασης του διαμελισμού. Στο βίντεο αυτό διακρίνονται σημεία σύγκλισης, απόκλισης, τα κενά και οι δυσκολίες στο διάλογό μας, ως κίνημα πολιτών ταγμένο στην υπόθεση της επανένωσης, το οποίο παράλληλα επιχειρεί να κατανοήσει και να συμμετάσχει στα πλανητικά και περιφερειακά ζητήματα. Ας δούμε λίγο πιο αναλυτικά τι λένε οι εισηγητές.
«Δεν είμαι παρά ένας απλός δάσκαλος δημοτικού». Έτσι ξεκίνησε την ομιλία του ο Ελτζιήλ (5) για να ανοίξει το πλαίσιο της συζήτησης: οι τ/κ διεξάγουν αγώνα επιβίωσης και για αυτό δεν έχουν άλλη επιλογή από το να προχωρήσουν μπροστά – αν ολιγωρήσουν απλά θα απορροφηθούν από την Τουρκική υπερ-παρουσία. Πρέπει να συνεννοηθούμε μεταξύ μας και πρέπει να κινητοποιηθούμε, τ/κ και ε/κ. Οι τ/κ έκαναν ένα αποφασιστικό βήμα. Απαιτείται όπως συναντηθούμε κάπως, αν θα έχει συνέχεια και αίσιο τέλος αυτό το κύμα κινητοποιήσεων.
«Όλοι οι αγώνες είναι για αξιοπρέπεια και αναγνώριση», επιμένει ο Νιαζί, αρνούμενος τους όρους της κυνικής προσέγγισης που θέλει τους τ/κ να κινητοποιούνται μόνο και μόνο για την «πούγκα τους». Ασφαλώς, σ’ αυτό το σημείο ο Βάλλερσταϊν επιστρέφει με ακριβώς αντίθετη γνώμη: «Στον καπιταλισμό όλοι θέλουν να είναι όπως η Δανία στο παγκόσμιο σύστημα - μια πλούσια χώρα με υψηλές οικονομικές απολαβές και καλό βιοτικό επίπεδο. Το πρόβλημα είναι ότι με το υφιστάμενο ανταγωνιστικό και εκμεταλλευτικό σύστημα είναι αδύνατο για όλες τις χώρες να είναι όπως η Δανία». Αντιστρέφοντας λοιπόν την προσέγγιση του Νιαζί, σε αυτή την παρέμβαση του λοιπόν ο Αμερικανός στοχαστής, απαντά με το κλασσικό εικονοκλαστικό: Τι πιο φυσιολογικό για τον καθένα να θέλει να έχει καλύτερο βιοτικό επίπεδο, τι πιο ορθολογιστικό από τους οικονομικούς αγώνες; Ο ίδιος ο Νιαζί σε άλλη δημόσια παρέμβαση του υπενθύμισε ότι για τις μάζες των φτωχών η Γαλλική επανάσταση έγινε πρώτιστα για το ψωμί και κατά δεύτερο λόγο για την ισότητα και την ελευθερία.
Η εισήγηση του Βαλλερστάιν αποτελούσε συνέχεια της διάλεξης που έδωσε την προηγούμενη μέρα στο Πανεπιστήμιο Λευκωσίας (6) και των θέσεων του για τη δεύτερή Αραβική εξέγερση (7) : Στη δεύτερή του παρέμβαση μετά τους Νατοϊκούς βομβαρδισμούς θεωρεί ότι πρόκειται για απόπειρα αποπροσανατολισμού και διακοπής της κολλητικής και εντεινόμενης Αραβικής εξέγερσης που επεκτείνεται στην περιοχή. Η έκρηξη στη γειτονιά μας αποτελεί τοπική/περιφερειακή έκφανση καθεστώτων η οποία ωστόσο αποτελεί αναπόσπαστο μέρος του παγκόσμιου όλου, της κρίσης ηγεμονίας του συστήματος.
Ο Κύπριος διανοούμενος, ερχόμενος από τη Νότια Αφρική, Αριστείδης Σήτας, (8) μας μίλησε για την «αλαζονεία των συγγενών μας». Κι αυτό δεν είναι μόνο σχήμα λόγου, είναι μια έκκληση να ξανασκεφτούμε τη συλλογική ευθύνη να ανατρέψουμε τα στεγανά και τα στερεότυπα που προκαλεί η προσαρμογή μας στο διχοτομικό στάτους κβο στο οποίο στηρίζεται το υπερτροφικό μας εθνικό εγώ. Από το «εξεγερμένο Durban», όπως τόσο εύστοχα χαρακτήρισε εκείνη την νοτιοαφρικανική πόλη ο Σήτας στο ομώνυμο μυθιστόρημά του (Mutinous Durban: A Romance) επιχείρησε μια ενδοσκόπηση της περιοχής μας, όπου η αίσθηση μιας αμφίσημης εξέγερσης χρίζει ερμηνείας και κατανόησης. Στην ακρωτηριασμένη και βαθιά διαιρεμένη κοινωνία μας νοτίως του συρματοπλέγματος, διαισθητικά τουλάχιστον έρχονται οι κραδασμοί από τον βορρά, αλλά και από τους γείτονές μας που για χρόνια θέλαμε να απομακρυνθούμε. Το ότι «κάτι γίνεται απέναντι», κι ότι κάπως συνδέεται με τις αναταραχές στον κόσμο είναι πασιφανές στον καθένα. Το ζήτημα είναι πώς και γιατί, κι αν αυτό ανοίγει προοπτικές για την επανένωση.
Τέλος, μιας και ήμουν ομιλητής στην εκδήλωση, θα καταλήξω με τις δικές μου σκέψεις που συνεχίζουν από κεί που μας αφήνει ο Σήτας. Σήμερα, 8 χρόνια μετά το άνοιγμα των οδοφραγμάτων και 7 μετά το δημοψήφισμα, οφείλουμε να ξανασκεφτούμε λίγο τα πράγματα. Ο χρόνος στην κοινωνική και πολιτική πραγματικότητα δεν είναι ποτέ ουδέτερο πράγμα, είναι πολιτικό μέσο που επιδρά καταλυτικά στα γεγονότα. Αναφορικά με την ερμηνεία των τ/κ εξεγέρσεων, έχω ήδη τοποθετηθεί, ότι πρόκειται τόσο για οικονομικά, όσο για πολιτικο-κοινωνικά αιτήματα – εξ ου και τους προσομοίασα με τους Ζαπατίστας (βλ. http://www.epanenosi.com/index.php/archives/1190 και «Το μήνυμα των Κυπρίων Ζαπατίστας: πολιτικές, οικονομικές και κοινωνικές αναγνώσεις του τ/κ παλλαϊκού κινήματος» http://falies.com/2011/01/30// ).
Αυτό που με απασχόλησε εδώ είναι το ερώτημα που πολλοί τ/κ φίλοι μου θέτουν επίμονα, και δικαιολογημένα: «Γιατί δεν εξεγείρονται και οι ε/κ; Φανταστείτε αν στην άλλη μεριά του συρματοπλέγματος είχαμε άλλους τόσους ε/κ να αγωνίζονται στους δρόμους για την επανένωση τι θα γινόταν!» η απάντηση σε αυτό βασανιστικό ερώτημα θα αποτελούσε και μια μείζονος σημασίας απάντηση- πράξη για το δικοινοτικό κίνημα επανένωσης.
Η απάντηση πρέπει να αναζητηθεί στα δεδομένα που πηγάζουν από τις διαιρετικές δομές της κοινωνίας μας τα τελευταία 50 χρόνια, και ιδιαίτερα με τον κλιμακούμενο διαχωρισμό από το 1964 και κυρίως μετά το 1974. Αφενός δομούνται συγκεκριμένοι μηχανισμοί, συμφέροντα και ιδεολογίες που αναπαράγουν το διαχωρισμό της χώρας σε δύο. Η δε απόσταση των δύο τμημάτων της κοινωνίας που έχουν αποκοπεί αναπαράγει κι αυτή από μόνη της τους δικούς της κοινωνικούς/πολιτικούς και οικονομικούς σχηματισμούς. Αφετέρου, το χάσμα τούτο εξοβελίζει, αποπροσανατολίζει και αποσταθεροποιεί ακόμα και αυτούς που θέλουν να μετέχουν στα «κοινά» της «άλλης» κοινότητας. Έτσι η λεγόμενη «πολιτική στιγμή» της κάθε κοινότητας-κοινωνίας που συγκοινωνεί κάπως ή που τέμνεται της άλλης διαφέρει καθώς η «συγκοινωνία» τούτη που βασίζεται στην επικοινωνία είναι ατελής, συχνά στρεβλή και ασυγχρόνιστη. Τα δύο τεμνόμενα αλλά αποκομμένα τμήματα της κοινωνίας μας λειτουργούν σαν στρεβλωτικά κάτοπτρα κι έτσι ακόμα και τα κινήματα που θεωρητικά και πρακτικά παραμένουν ταγμένα στον ίδιο σκοπό και στόχο, λειτουργούν πολλές φορές ασυγχρόνιστα, ασυντόνιστα και αντιφατικά. Το γεγονός ότι η γλώσσα αποτελεί εμπόδιο, δυσκολεύει ακόμα περισσότερο τα πράγματα: Ο υπό δημιουργία «κοινός δημόσιος χώρος» παραμένει κατ’ ανάγκη ως επί το πλείστον στα αγγλικά. Ενώ λοιπόν τα τ/κ κινήματα υπό την ηγεσία των συνδικάτων βρίσκονται στους δρόμους ενάντια στο οικονομικό πακέτο της τ/κ Δεξιάς και ευρύτερα ενάντια στη κατακλυσμική παρουσία της Άγκυρας στο βορρά που ολοφάνερα απειλεί την κοινοτική ύπαρξη των τ/κ, στο νότο έχουμε μια πολύ διαφορετική κατάσταση. Στο μέσο της θητείας του πρώτου αριστερού προέδρου που είχαμε ποτέ στη χώρα και στο μέσο μιας σοβαρής οικονομικής κρίσης, αυτοί που βρίσκονται στους δρόμους είναι η εθνικιστική Δεξιά και οι ρατσιστές που κατηγορούν τον Χριστόφια για υποχωρητικότητα στο κυπριακό και για την παρουσία μεταναστών στη χώρα.
Κι όμως πρέπει επιτέλους να συνεννοηθούμε. Πρέπει το κίνημα να συναντηθεί, να επανενωθεί για να επανενώσει και τη χώρα μας. Δεν έχουμε και πολύ χρόνο. Πριν να είναι αργά.
---------------------------------------------------------
(1) Το τελευταίο του βιβλίο μεταφρασμένο στα ελληνικά τιτλοφορείται, Για να καταλάβουμε τον κόσμο μας, (μετάφραση - επιμέλεια Σπύρος Μαρκέτος) εκδ. Θύραθεν, 2009.

(2) Τα βίντεο της ανάρτησης είναι συνολικά τρία. Το πρώτο και το δεύτερο περιλαμβάνουν την εκδήλωση της 4ης Μαρτίου 2011 στο Ινστιτούτο Γκαίτε. Οι ομιλίες των εισηγητών περιλαμβάνονται στο πρώτο και η συζήτηση με το κοινό στο δεύτερο.

(3) Ένα αξιόλογο σχόλιο με αφορμή την ομιλία του στο Πανεπιστήμιο Λευκωσίας έγραψε ο Αντώνης Μπαλασόπουλος, βλ. Σκέψεις με αφορμή την ομιλία του Immanuel Wallerstein στην Κύπρο http://radicaldesire.blogspot.com/2011/03/immanuel-wallerstein.html

(4) “STRUCTURAL CRISES”, NLR 62, March-April 2010, pp. 133-142, το οποίο έχει μεταφράσει ο Αντώνης Μπαλασόπουλος για τα Σύγχρονα Θέματα, και το έχει αναρτημένο στο μπλοκ του http://radicaldesire.blogspot.com
(5) Ηγέτης του μαχητικότερου τ/κ συνδικάτου ΚΤΟΣ των δασκάλων. Immanuel Wallerstein-Η δεύτερη αραβική εξέγερση, http://radicaldesire.blogspot.com/2011/02/immanuel-wallerstein.html
(6) Η διάλεξη αυτή περιλαμβάνεται στο τρίτο βίντεο.
(7) Immanuel Wallerstein-Η δεύτερη αραβική εξέγερση, http://radicaldesire.blogspot.com/2011/02/immanuel-wallerstein.html
(8) Διαπρέπει σαν καθηγητής κοινωνιολογίας στις «Παγκόσμιες Σπουδές» (Global studies) που προσφέρει ένα πρωτοποριακό σύστημα μάθησης σε επίπεδο Μάστερ και διδακτορικό στο Freiburg (Γερμανία), Cape Town (Νότια Αφρική) και Νέο Δελχί (Ινδία). Επίσης, ο Σήτας είναι ένας γνωστότερους ποιητές της χώρας και υπήρξε σεναριογράφος , σκηνοθέτης στα θέατρο της αντίστασης στο στυγερό απαρτχάιντ.

3 Μαΐ 2011

Οι πρωταγωνιστές της ανατροπής του Μακαρίου

Εκπομπή: Κώστα Βαξεβάνη "Το Κουτί της Πανδώρας - Φάκελος Κύπρου 1 (ΝΕΤ)



Αγόρευση του βουλευτή Ζαχαρία Κουλία στην Βουλή των Αντιπροσώπων για το Φάκελο της Κύπρου



Για τη σχέση του Σαμψών με το αρχι-πραξικοπηματία Δ. Ιωαννίδη και το Μακάριο



Ραδιοφωνική συνέντευξη του Ζαχαρία Κουλία στον Real FM (στο δημοσιογράφο Ν.Χατζηνικολάου)



Οι πρωταγωνιστές της ανατροπής του Μακαρίου

Σοκ και δέος θα προκληθεί στο Πανελλήνιο από την αποκάλυψη του Δηκοϊκού βουλευτή Ζαχαρία Κουλία, μέλους της ad hoc Επιτροπής για τον Φάκελο της Κύπρου. Ο εν λόγω λαϊκός αντιπρόσωπος κατά τη συζήτηση στην Ολομέλεια της Κυπριακής Βουλής (17/3/2011), με τη γνωστή του αμετροέπεια κατονόμασε, έχοντας πλήρη πεποίθηση για την αλήθεια των λεγομένων του, το μακαρίτη μεγαλοεκδότη των Αθηνών Χρήστο Λαμπράκη, ως τον ιθύνοντα νου του πραξικοπήματος της 15ης Ιουλίου 1974 εναντίον του Αρχιεπισκόπου Μακαρίου. Το βασικό τεκμήριο για την καταγγελία του βουλευτή ένα έγγραφο της ελληνικής ΚΥΠ που κατέθεσε στην Επιτροπή ο Χάρης Βωβίδης, διευθυντής του προεδρικού γραφείου του Μακαρίου. Το έγγραφο, χωρίς υπογραφή και σφραγίδα, εικάζεται ότι συνετάχθη από την ΚΥΠ για ενημέρωση του Κωνσταντίνου Καραμανλή, ο οποίος το έδωσε στον Μακάριο.

Πόση άραγε αλήθεια υπάρχει σ' αυτό τον ισχυρισμό;
Ποια θα μπορούσε να θεωρηθεί η σκοπιμότητα που οδήγησε στην ανατρεπτική αυτή αποκάλυψη τη συγκεκριμένη χρονική συγκυρία;


Και στα δυο πιο πάνω ερωτήματα θα προσπαθήσουμε να δώσουμε μια όσο το δυνατόν πιο πειστική απάντηση. Θα στηριχθούμε στην επιχειρηματολογία που αναπτύχθηκε κι από τις δυο πλευρές των εμπλεκομένων.

Πηγές πληροφόρησης

Τα επιχειρήματα της Επιτροπής του Φακέλου θα παρουσιαστούν με διάφορους τρόπους και μέσα:
α.Θα εκφωνηθούν από το ίδιο το στόμα τόσο του προέδρου της, βουλευτή της ΕΔΕΚ Μαρίνου Σιζόπουλου (1), όσο και από τον καταγγέλλοντα βουλευτή Ζαχαρία Κουλία.(2) Με τον ίδιο τρόπο θα ακούσουμε συμπληρωματικά στοιχεία από τις μαρτυρίες ατόμων (3) όπως τις κατέθεσαν και επίσημα στην Επιτροπή.
β. Θα δοθούν γραπτά, μέσα από μια περιορισμένης έκτασης αρθρογραφία σε κυπριακές και αθηναϊκές εφημερίδες (4).
Τα επιχειρήματα της πλευράς Λαμπράκη (5) θα κοινοποιηθούν περισσότερο δια μέσω του τύπου.
Μια αξιοσημείωτη, περισσότερο έμμεση, απάντηση (6) από την πλευρά των υπερασπιστών του κατηγορουμένου εκδότη θα δοθεί διαδικτυακά μέσω ενός δημοφιλούς αθηναϊκού blog .
Παρ’ ότι το μεγαλύτερο κανάλι της Αθήνας (MEGA), ανήκει εν μέρει στα συμφέροντα του Δημοσιογραφικού Οργανισμού (ΔΟΛ) που κατέλειπε ο εκλιπών (Δεκέμβριος 2009), δεν έχουμε παρά ελάχιστη, έως καθόλου κάλυψη του γεγονότος τηλεοπτικά. Η μοναδική τηλεοπτική επιχειρηματολογία υπέρ των ανακριβειών του περιεχόμενου του επίμαχου εγγράφου θα προέλθει έμμεσα από τη σύζυγο του Νίκου Σαμψών (7), η οποία θα παραθέσει τις υπερασπιστικές τις θέσεις σε συγκεκριμένη εκπομπή ελληνικού κρατικού καναλιού.

Η επιχειρηματολογία όσων ενοχοποιούν τον Χρήστο Λαμπράκη

Κύριο επιχείρημα όσων ενοχοποιούν τον εκλιπόντα μεγαλοεκδότη είναι η αποκαλυπτική περιγραφή του ρόλου των φερόμενων πρωταγωνιστών του πραξικοπήματός από το επίμαχο έγγραφο. Το συνωμοτικό ύφος με το οποίο καταγράφεται η συμμετοχή του καθενός ξεχωριστά πιστοποιεί αν όχι τη σοβαρότητα, τουλάχιστον τον επαγγελματισμό των συντακτών του. Ως εκ τούτου δεν αφήνει πολλά περιθώρια για αμφισβήτηση της γνησιότητας του, έστω και αν του λείπει η επωνυμία. Την τελευταία άποψη ενισχύει ο σεβασμός που χαίρει από την κυπριακή κοινωνία ο άνθρωπος που παρέδωσε το έγγραφο στην Επιτροπή και τις εξηγήσεις που του αποδίδουν ότι κατέθεσε για την προέλευση του. Ως γνωστόν ο Χάρης Βωβίδης γραμματέας του προεδρικού γραφείου και έμπιστο πρόσωπο του Μακαρίου φέρεται να ισχυρίστηκε ότι το έγγραφο παραχωρήθηκε το 1975 από τον τότε Πρωθυπουργό της Ελλάδας Κωνσταντίνο Καραμανλή στον Πρόεδρο Μακάριο για ενημέρωση του σχετικά με τα γεγονότα του τραγικού Ιουλίου. Ο Μακάριος αφού έκανε χρήση του συγκεκριμένου εγγράφου ζήτησε από τον γραμματέα του να το καταστρέψει μαζί με άλλα παρόμοια έγγραφα που είχε συγκεντρώσει. Σε παρατήρηση δε του τελευταίου ότι τέτοιου είδους ντοκουμέντα καταγράφουν την ιστορία της Κύπρου και δεν είναι πρέπον να καταστραφούν, ο Μακάριος του απάντησε ότι δεν είναι δυνατόν να συνεχιστεί ο εμφύλιος. Ο Ζαχαρίας Κουλίας ισχυρίστηκε στην αγόρευση του ενώπιον της βουλής ότι ο Χ. Βωβίδης επέλεξε να διασώσει δέκα έγγραφα. Το έγγραφο για το οποίο γίνεται λόγος φέρει τον αριθμό οκτώ.
Οι υπερασπιστές του εγγράφου μετά τα πρώτα πυρά που θα δεχτούν σχετικά με τη γνησιότητα αλλά και την ακρίβεια του περιεχομένου του, θα περιοριστούν στο να αποδείξουν τη φυσική παρουσία του Σαμψών την τελευταία βδομάδα πριν το πραξικόπημα στον Πόρο, με σκοπό να μετάσχει στη σύσκεψη της 12ης Ιουλίου για προετοιμασία του προδοτικού εγχειρήματος, στο πολυτελές σπίτι που διέθετε ο Λαμπράκης στο νησί αυτό.

Η επιχειρηματολογία όσων αμφισβήτησαν το έγγραφο

Τη πιο έντονη αμφισβήτηση της γνησιότητας του έγγραφου, αλλά κυρίως της εγκυρότητας των γεγονότων που περιγράφει την έκανε ο Κύπριος δημοσιογράφος και ιστορικός συγγραφέας Μακάριος Δρουσιώτης. Ο Δρουσιώτης χαρακτηρίζει ευθύς εξαρχής το έγγραφο φαιδρό! Σημειώνει χαρακτηριστικά:

«Τα όσα «αποκαλύπτονται» είναι ένας αχταρμάς πληροφοριών και εικασιών που διόλου δεν συνάδουν με τα τεκμηριωμένα γεγονότα της εποχής. Σήμερα έχουμε τεκμηριωμένη γνώση του τι επακριβώς είχε συμβεί, ημέρα προς ημέρα, όλο τον Ιούλιο του 1974. Και δεν υπάρχει κανένα ίχνος στοιχείου που να συνδέει τον Λαμπράκη με το πραξικόπημα στην Κύπρο.
Ωστόσο αυτός ο φαιδρός ισχυρισμός έγινε μέγα θέμα από ορισμένα έντυπα στην Ελλάδα, χωρίς να διερευνηθεί η εγκυρότητά του».

Ο Δρουσιώτης λαμβάνοντας αφορμή στα όσα ο Κουλίας ανέφερε στη συνομιλία του με το Νίκο Χατζηνικολάου στον Real FM για τη βέβαιη παρουσία του Σαμψών στον Πόρο, αμφισβητεί όχι μόνο την αλήθεια των ισχυρισμών του, αλλά επισημαίνει και την αντίφαση τους με τα ίδια τα πρακτικά της Επιτροπής του Φακέλου που τους διαψεύδουν κατηγορηματικά. Ενώ δηλαδή στον Χατζηνικολάου θα πει :

«Έχουμε αδιάψευστη μαρτυρία από την ίδια τη σύζυγο τού Σαμψών, που ήρθε η ίδια εθελοντικά να καταθέσει. Επιχειρηματολογώντας είπε ότι “ο σύζυγός μου δεν έχει καμία ανάμειξη [στο πραξικόπημα], και μάλιστα την τελευταία εβδομάδα απουσίαζε στην Ελλάδα”».

Η Βέρα Σαμψών, όπως αναγράφουν τα πρακτικά της Επιτροπής είπε το ακριβώς αντίθετο:

ΠΡΟΕΔΡΟΣ (Μαρίνος Σιζόπουλος - ΕΔΕΚ): Χρήστος Λαμπράκης, τον γνωρίζετε;
ΒΕΡΑ ΣΑΜΨΩΝ: Οχι.
ΠΡ.: Εκδότης... Β.Σ.: Τον εκδότη.
ΠΡ.: Ο σύζυγός σας είχε οποιεσδήποτε σχέσεις με τον κ. Λαμπράκη, αν γνωρίζετε;

Β.Σ.: Οχι. Με όλους τους εκδότες των Αθηνών της εποχής εκείνης, ναι, είχε γνωριμίες. Ταξίδευε στην Αθήνα, τους έβρισκε, ταξιδεύαμε πολλές φορές μαζί. Αλλά επαφή με τον Χρήστο Λαμπράκη, εγώ τουλάχιστον...
ΠΡ.: Αν υπήρχε οποιαδήποτε επαφή με τον Χρήστο Λαμπράκη;..
Β.Σ.: Οχι.
ΠΡ.: Και οι πληροφορίες οι οποίες λένε ότι είχαν μία συνάντηση και ο κ. Σωσσίδης και ο κ. Σαμψών και ο κ. Χρήστος Λαμπράκης στην έπαυλη του κ. Λαμπράκη στον Πόρο...
Β.Σ.: Στον Πόρο;
ΠΡ.: Μάλιστα.
Β.Σ.: Δεν το γνωρίζω αυτό.
ΠΡ.: Απλά σας το λέω για να το γνωρίζετε.
Β.Σ.: Εντάξει. Εμαθα και κάτι καινούργιο.
Ο πρόεδρος της επιτροπής Μαρίνος Σιζόπουλος και το μέλος Ζαχαρίας Κουλίας επανήλθαν σε άλλο σημείο της κατάθεσης και υπέβαλαν με επιμονή στη μάρτυρα ότι όντως ο σύζυγός της πήγε στην Ελλάδα τις παραμονές του πραξικοπήματος:
ΠΡΟΕΔΡΟΣ: Τη Δευτέρα, για παράδειγμα, 7 του μήνα (σ.σ.: η 7η Ιουλίου ήταν Κυριακή) είχε ταξιδέψει στην Αθήνα για επαγγελματικούς σκοπούς;
ΒΕΡΑ ΣΑΜΨΩΝ: Δεν θυμούμαι να ταξίδεψε. Αν ταξίδεψε, πρέπει να είχε σχέση με ποδοσφαιρική συνάντηση. Δεν είδε κανέναν στην Αθήνα και να σας πω γιατί: Νομίζω πρέπει να γύρισε αυθημερόν. Δεν θυμούμαι ακριβώς.
ΠΡ.: Δεν γύρισε αυθημερόν. Γύρισε την επόμενη μέρα.
Β.Σ.: Ή την επομένη, ναι...

Και ο Δρουσιώτης σχολιάζει:

«Ο πρόεδρος της επιτροπής, λοιπόν, εμφανιζόταν απόλυτα βέβαιος ότι ο Σαμψών πήγε στην Ελλάδα και επέστρεψε την επομένη, οπότε η μάρτυρας είπε πως «αν ταξίδεψε», που δεν το θυμάται, γύρισε στην Κύπρο την ίδια ημέρα ή την επομένη. Αυτή είναι η «αδιάψευστη μαρτυρία» που επικαλείται ο Κουλίας, ο οποίος βάζει στο στόμα της Βέρας Σαμψών τη φράση «ο σύζυγός μου την τελευταία εβδομάδα απουσίαζε στην Ελλάδα»!

Να προσθέσουμε εδώ ότι ο Μαρίνος Σιζόπουλος θέλοντας να επιβεβαιώσει και με άλλες μαρτυρίες ότι ο Σαμψών απουσίαζε επικαλείται την ασθενική μαρτυρία του «Κρητικού», ενός Ελλαδίτη μάρτυρα, φίλου του Σαμψών, που σήμερα διαμένει μόνιμα στην Κύπρο. Ο Μιχάλης Φραγκάκης όπως είναι το πραγματικό του όνομα κατέθεσε στην Επιτροπή ότι συνάντησε σε κάποιο μπαρ της πλατείας Συντάγματος τις μέρες εκείνες τον Σαμψών. Ενισχύει μάλιστα την άποψη της Επιτροπής με τη πληροφορία που άκουσε από ένα άλλο φίλο του Σαμψών ότι ο τελευταίος πριν φτάσει στο ραντεβού τους βρισκόταν σε κάποιο νησί.(8)
Στην πλαστότητα του εγγράφου συνηγορεί και η δήλωση του Πάτροκλου Σταύρου, στενού συνεργάτη του Μακαρίου που ζει στην Αθήνα, όπως δημοσιεύτηκε στο ίδιο φύλλο της εφημερίδας «ΤΟ ΒΗΜΑ της Κυριακής»:

«Κατασκευασμένο είναι το έγγραφο που παρουσιάσθηκε τώρα στη Λευκωσία μέσα στα πλαίσια της έρευνας για τον φάκελο της Κύπρου: ότι το πραξικόπημα κατά του Προέδρου Μακαρίου στις 15 Ιουλίου 1974 σχεδιάστηκε στην εξοχική κατοικία του Χρήστου Λαμπράκη στον Πόρο με τη συμμετοχή του Δημητρίου Ιωαννίδη, του Νίκου Σαμψών και άλλων κατονομαζομένων. Το έγγραφο, ελέχθη, δόθηκε στον Μακάριο. Ο Μακάριος ελάμβανε διάφορα παρόμοια έγγραφα. Συνήθως τα κατέστρεφε, αφού προηγουμένως μου τα έδιδε και τα εδιάβαζα. Ήμουν ο Υφυπουργός του, ο άνθρωπός του. Αν μου είχε δώσει και αυτό, θα το θυμόμουν. Αλλ΄ υπάρχει, επίσης, ένα πρόσωπο της ΚΥΠ στην Κύπρο, επί της ασφαλείας του Μακαρίου τότε, που το ρώτησα τώρα και μου είπε ότι ουδέποτε είδε τέτοιο έγγραφο ούτε τέτοια πληροφορία είχαν ποτέ. Οπωσδήποτε, κάποιος συνέταξε αυτό το έγγραφο και το διοχέτευσε στον Μακάριο. Ο Μακάριος το εθεώρησε ανάξιο λόγου και έδωσε εντολή καταστροφής του. Γιατί δεν κατεστράφη και εμφανίζεται τώρα,34 ολόκληρα χρόνια μετά τον θάνατό του, είναι απορίας άξιον».

Μια άλλη μορφή επιχειρηματολογίας υπέρ της «αθωότητας» του Λαμπράκη προέρχεται από τους ίδιους τους στενούς του συνεργάτες στον ΔΟΛ, και συγκεκριμένα από τον Σταύρο Ψυχάρη διάδοχο του αποβιώσαντος μεγαλοεκδότη στο εν λόγω δημοσιογραφικό συγκρότημα. Η κύρια υπερασπιστική γραμμή αυτής πλευράς στηρίζεται στην «αντιχουντική» δράση και συμπεριφορά που επέδειξε ο Χρήστος Λαμπράκης καθ’ όλη την επταετία. Ο Ψυχάρης προς απόδειξη των ισχυρισμών του αναφέρει ένα περιστατικό στο άντρο του ΕΑΤ-ΕΣΑ το βράδυ της 25ης Νοεμβρίου 1973 μεταξύ του Ιωαννίδη και τριών μεγαλοεκδοτών.

«Το βράδυ της Κυριακής 25 Νοεμβρίου 1973 στο άντρο του ΕΑΤ-ΕΣΑ (Ειδικό Ανακριτικό Τμήμα- Ελληνική Στρατιωτική Αστυνομία) όργανα της Ασφάλειας έφεραν τρεις εκδότες ελληνικών εφημερίδων. Ηταν ο Χρήστος Δ. Λαμπράκης, εκδότης του «Βήματος» και των «Νέων», ο Τζώρτζης Αθανασιάδης της «Βραδυνής» και ο Νάσος Μπότσης της «Ακροπόλεως» και της «Απογευματινής». Οι τρεις εκδότες είχαν συλληφθεί με εντολή του ταξίαρχου Δ. Ιωαννίδη, αρχηγού της ΕΣΑ και νέου δικτάτορα- είχε ανατρέψει τα ξημερώματα της ίδιας ημέρας τον (έως τότε αρχηγό του) Γεώργιο Παπαδόπουλο, επικεφαλής του πραξικοπήματος της 21ης Απριλίου 1967.
Οι δεσμοφύλακες έβαλαν τους εκδότες σε τρεις ψάθινες καρέκλες, απέναντι σε ένα θλιβερό μεταλλικό γραφείο. «Σε λίγο θα σας δει ο κύριος Διευθυντής» είπαν οι δεσμοφύλακες και όταν τους ρώτησαν οι κρατούμενοι εκδότες «ποιος είναι ο κύριος Διευθυντής», τους απάντησαν με στόμφο: «Ο κύριος Ταξίαρχος»!
Σε λίγο οι τρεις εκδότες είδαν τον ταξίαρχο που τα θύματά του τον αποκαλούσαν «ο σκύλος της ΕΣΑ». Και τον άκουσαν να εκφωνεί λόγο για τις αγαθές προθέσεις της 21ης Απριλίου, την οποία, έλεγε, είχαν προδώσει ο Παπαδόπουλος και οι άλλοι συνεργάτες του. Ο ίδιος, πρόσθεσε, ανέλαβε την ευθύνη της καθάρσεως και της ανακοπής της πορείας επιστροφής στη φαυλοκρατία που είχε αρχίσει, εξηγούσε, με την ανάθεση της κυβερνήσεως στον Μαρκεζίνη. Ηταν τόσο το... ενδιαφέρον για την ομιλία του ταξίαρχου της ΕΣΑ ώστε ο Νάσος Μπότσης ψιθύρισε στον Χρ. Λαμπράκη: «Να σου πω ένα ανέκδοτο, Χρήστο...». «Να ακούω κι εγώ...» είπε χαμηλοφώνως ο Τζώρτζης Αθανασιάδης, που πρόσθεσε: «Ρε Νάσο, μήπως θυμάσαι, το 17 είναι κόκκινο ή μαύρο;».
Ο ταξίαρχος ολοκλήρωσε τον πανηγυρικό του, είπε στους εκδότες ότι μπορούν να φύγουν αλλά να ξέρουν ότι τελούν υπό την άμεση παρακολούθηση οργάνων της ΕΣΑ.
Αυτή ήταν η μόνη συνάντηση του Χρ. Λαμπράκη με τον Ιωαννίδη. Συνήθως με τους δημοσιογράφους ησχολούντο όργανα της Ασφάλειας Αθηνών που τους μετέφεραν στα κρατητήρια ή σε τόπους εξορίας- ο Χρ. Λαμπράκης είχε εκτοπιστεί στη Νάξο».

Στα επιχειρήματα του Ψυχάρη υπήρξε αντίλογος της εφημερίδας «ΤΟ ΠΑΡΟΝ της Κυριακής», ο συντάκτης της οποίας αντέταξε:

«Στο δημοσίευμα του «Βήματος» σημειώνεται ότι «Ο Χρήστος Λαμπράκης είχε κυνηγηθεί άγρια από τη χούντα, είχε συλληφθεί επανειλημμένα και είχε απειληθεί η ζωή του». Απλώς θα θυμίσουμε ότι οι εφημερίδες του Λαμπράκη, η ναυαρχίδα του το «Βήμα», τα «Νέα» αλλά και ο «Ταχυδρόμος» δεν έκλεισαν ούτε ΜΙΑ μέρα στα χρόνια της επτάχρονης τυραννίας. Αντίθετα από την πρώτη μέρα έκλεισε η Βλάχου την «Καθημερινή», ο Κόκκας την «Ελευθερία», ο Γιάννης Παπαγεωργίου την «Αθηναϊκή», όπως επίσης έκλεισαν και η «Αυγή» και η «Δημοκρατική Αλλαγή»... Και αυτό κάτι βέβαια λέει...»

Στην υπερασπιστική επιχειρηματολογία του Σταύρου Ψυχάρη να προσθέσουμε και την προσωπική του μαρτυρία για την εκτίμηση που έτρεφε όπως επικαλείται ο Μακάριος (λίγο πριν πεθάνει το 1977), απέναντι στο πρόσωπο του Χρ. Λαμπράκη.

Μια άλλου τύπου επιχειρηματολογία, ήπια και χωρίς ακρότητες, πράγμα που δεν συνηθίζεται σε παρόμοιες περιπτώσεις, προέρχεται από τον δημοσιογράφο Γιώργο Νικολόπουλο. Ο συντάκτης(7) του άρθρου σε γνωστό ενημερωτικό blog της Αθήνας, αφού παραθέσει τα περιστατικά γύρω από το περιεχόμενο και τη γνησιότητα του εγγράφου, όπως σε γενικές γραμμές τα είχαν παρουσιάσει τα ΜΜΕ σε Κύπρο και Ελλάδα, καταλήγει με μετριοπαθές ύφος, αλλά και με κάποια δόση σκεπτικισμού στα εξής:

«Τι να πιστέψουμε; Δεν είναι εύκολο να διακριβωθεί πια. Οι βασικοί πρωταγωνιστές της συνάντησης εκείνης, ο δικτάτορας Ιωαννίδης, ο Χρήστος Λαμπράκης και ο Ιωάννης Σωσσίδης δεν ζουν. Ο μόνος φερόμενος ως πρωταγωνιστής της συνάντησης και πραξικοπηματίας, ο Ανδρέας Ποταμιάνος, δεν έχει κάνει καμία ως τώρα δημόσια δήλωση. Σε κατ’ ιδίαν συνομιλίες μας, τις οποίες δεν είχε αντίρρηση να γίνουν γνωστές, δηλώνει πως όλα είναι «μυθεύματα», πως το έγγραφο είναι πλαστό και πως ούτε εκείνος, ούτε ο αδελφικός του φίλος Χρήστος Λαμπράκης θα μπορούσαν να έχουν ποτέ συμμετάσχει σε μια τέτοια συνάντηση, αφού ήταν και οι δύο ανοιχτά εναντίον της Χούντας.
Σε ανακοίνωση του Ιδρύματος Λαμπράκη αναφέρεται πως η εμπλοκή του ονόματος του συνιστά «απάτη» και προκαλεί «θυμηδία γιατί ο Λαμπράκης φέρεται να συνωμότησε ενάντια στις ιδέες και τα πιστεύω του». Στο προχθεσινό κύριο άρθρο στο Βήμα της Κυριακής, ο Σταύρος Ψυχάρης ακολουθεί την ίδια γραμμή, χαρακτηρίζοντας τις κατηγορίες «συκοφαντίες», μιας και είναι γνωστό ότι ο Λαμπράκης ήταν ενάντια στη Χούντα.
Και τότε γιατί εμπλέκεται το όνομα τους; Ίσως γιατί ο Λαμπράκης κι ο Ποταμιάνος μπορεί να ήταν ενάντια στη Χούντα, αλλά με τη στήριξη πχ και του Γεωργίου Παπανδρέου και της ελληνικής κυβέρνησης, οι ιδέες και τα πιστεύω τους ήταν φανατικά υπέρ της «Ένωσης» της Κύπρου με την Ελλάδα. Αυτό είναι σήμερα άγνωστο στους περισσότερους. Σε στενή συνεργασία για πολλά χρόνια με τον επικεφαλής της ΕΟΚΑ, Γεώργιο Γρίβα (Διγενή) αφιέρωσαν πολλή ενέργεια, χρόνο και πόρους σε αυτό που έβλεπαν ως ένα κατεξοχήν πατριωτικό εγχείρημα, να «μεγαλώσουν» την Ελλάδα. Όταν μάλιστα ο Μακάριος άλλαξε στάση και τοποθετήθηκε κατά της «Ένωσης» (ειδικά με την απόρριψη του Σχεδίου Άτσεσον), Λαμπράκης και Ποταμιάνος (και Σωσσίδης) έγιναν φανατικοί εχθροί του Μακαρίου. Λίγα χρόνια μετά, ο συνοδοιπόρος τους Γρίβας ξεκίνησε εκ νέου ένοπλο αγώνα εναντίον του εκλεγμένου κύπριου ηγέτη, με την ΕΟΚΑ Β, το 1971. Εκείνοι;
Δεν είναι βέβαιον. Η αλήθεια παραμένει στο σκοτάδι. Για ένα τόσο κρίσιμο και καθοριστικό κεφάλαιο της ελληνικής Ιστορίας γνωρίζουμε λίγα. Αν γινόταν η «Ένωσις» της Κύπρου με την Ελλάδα το 1964, Λαμπράκης και Ποταμιάνος ίσως αναγορεύονταν σε ένδοξους ήρωες του έθνους. Μετά την τραγωδία του 1974, θα είχαν ίσως λόγο να φοβούνται μη θεωρηθούν προδότες. Τα περισσότερα στόματα έχουν κλείσει για πάντα. Όλα; Αν εθνικόν είναι όντως το αληθές, ελπίζω πως όχι».

Να πούμε κατ’ αρχήν ότι ο Νικολόπουλος αναφέρει δύο φορές, ως νέο στοιχείο στην επιχειρηματολογία που αναπτύχθηκε υπέρ του Λαμπράκη, το όνομα του πενθερού του Ανδρέα Ποταμιάνου ο οποίος είναι και ο μόνος επιζών των φερόμενων πρωταγωνιστών της συνάντησης. Για τον Ποταμιάνο υπάρχουν αδιάσειστα στοιχεία για την προσωπική σχέση του με τον Γρίβα και το ρόλο του στη συγκρότηση και οικονομική ενίσχυση της ΕΟΚΑ Β΄(9), όπως και τη φιλική του σχέση με τον Λαμπράκη. Ο αρθρογράφος χωρίς να τα αποποιείται όλα αυτά προσπαθεί ομολογουμένως με επιτυχία να τα δικαιολογήσει, αλλά και να τα ερμηνεύσει, με ιστορικούς όρους.

Η απάντηση των ερωτημάτων

Μετά τα όσα εξετέθησαν τόσο από τη μια, όσο και από την άλλη πλευρά, είναι δυνατόν να δώσουμε μια τεκμηριωμένη ή τουλάχιστον πειστική απάντηση στα δυο ερωτήματα που θέσαμε αρχικά;
Όσον αφορά το πρώτο, αν δηλαδή υπάρχει κάποια αλήθεια ως προς την ενοχή του Χρήστου Λαμπράκη στο πραξικόπημα κατά του Μακαρίου, πρέπει να ομολογήσουμε ότι η απάντηση δεν μπορεί να τεκμηριωθεί. Κι αυτό, όχι μόνο για λόγους νομικούς, για το ότι δηλαδή δεν υπάρχουν ατράνταχτα στοιχεία για την ενοχή του. Θα μπορούσε όμως κάποιος να επικαλεστεί πολιτικά και μόνον τεκμήρια, όπως είναι και τα περισσότερα που έχουν ήδη εκτεθεί. Παρ’ όλα αυτά πιστεύουμε ότι ούτε στην περίπτωση αυτή μπορεί να τεκμηριωθεί κάποιο ασφαλές κατηγορητήριο, παρά μόνο κάποιο παρόμοιο με αυτό της Επιτροπής του Φακέλου.
Ο Δρουσιώτης στην περίπτωση αυτή, λόγω της βαθιάς γνώσης που έχει για την πολιτική ζωή στην Κύπρο (τόσο διαχρονικά όσο και συγχρονικά), σημειώνει:

«Ο Σαμψών ήταν ο ευνοούμενος του Μακαρίου, ο οποίος τον χρηματοδότησε από τα ταμεία της Μονής Κύκκου να γίνει εκδότης. Υπήρξε ο άνθρωπος που τον κρατούσε στους ώμους του ο Λυσσαρίδης όταν ζούσε στον θρύλο της ΕΟΚΑ. Ηταν ο παράγοντας που είχε ασυλία τη δεκαετία του ΄60 για μια σειρά από εγκλήματα εις βάρος Ελληνοκυπρίων και Τουρκοκυπρίων. Σήμερα έγινε η προσωποποίηση του κακού προσώπου της Δεξιάς, λόγω του πραξικοπήματος,όμως υπήρξε και ομιλητής στις αντιβρετανικές πορείες του ΑΚΕΛ, όταν το κόμμα της Αριστεράς ήταν ταυτόχρονα υπέρ της ένωσης και κατά του ΝΑΤΟ. Ηταν επίσης ο αντίζηλος του Γιωρκάτζη στο μακαριακό κατεστημένο, ο μακαριακός που έγινε γριβικός και τελικά χουντικός.
Εν ολίγοις, ήταν η προσωποποίηση του συνονθυλεύματος του κυπριακού πολιτικού συστήματος της δεκαετίας του ΄60,το οποίο διασπάστηκε σε μακαριακούς, γριβικούς ,λυσσαριδικούς και γιωρκατζικούς με κίνητρο τα λάφυρα της νεοφανούς εξουσίας.
Αφού σκοτώθηκαν μεταξύ τους, αφού επέφεραν την καταστροφή, έσμιξαν εκ νέου και βρέθηκαν στο ίδιο μετερίζι το 2004,με ηθικό αυτουργό την Αριστερά».

Αν όμως η πιο πάνω περικοπή εκφράζει περισσότερο τους λόγους με τους οποίους τόσο εύκολα στη διχοτομημένη Κύπρο (ακόμα και από το βήμα του κοινοβουλίου) πλάθονται προδότες και ήρωες, όσον αφορά, από την άλλη, την Ελλάδα, θα επιχειρούσαμε να καταθέσουμε επιπρόσθετα τις πιο κάτω σκέψεις:

Το σημαντικό άρθρο του Γ. Νικολόπουλου δεν αναφέρεται μόνο στη Χούντα των συνταγματαρχών και τα ανομήματα της. (Όσα τουλάχιστον της καταλογίζουν οι πολιτικοί δικαίως ή αδίκως). Αναφέρεται ταυτόχρονα και στη δημοκρατική Ελλάδα του Γεώργιου Παπανδρέου και την γενικότερη πολιτική της στο κυπριακό στα κρίσιμα χρόνια της ίδρυσης και συγκρότησης της Κυπριακής Δημοκρατίας. Η στάση των περισσοτέρων παραγόντων της ελληνικής πολιτικής ζωής την εποχή εκείνη (όλων των ιδεολογικών αποχρώσεων), συνέπιπτε (όπως ακριβώς και στην Κύπρο), υπέρ της ΕΝΩΣΗΣ της Κύπρου με τον «εθνικό κορμό». Οι λίγες φωνές που αντιτίθεντο, μιλώντας την γλώσσα του πραγματισμού, είτε είχαν σιγήσει εντελώς, είτε είχαν περιθωριοποιηθεί. Αποτέλεσμα να επικρατήσει η πολιτική του παραλογισμού. Η έκρυθμη εσωτερική κατάσταση της χώρας, δεν ήταν βέβαια άσχετη με όσα συνέβαιναν στην εξωτερική της πολιτική. Η μυστική διπλωματία του Παπανδρέου με τους Αμερικανούς και τους Τούρκους για την τύχη της Κύπρου μετά τα διακοινοτικά γεγονότα του 1963, οδήγησαν στην αρχική αποδοχή εκ μέρους του του σχεδίου Άτσεσον, χωρίς την ενημέρωση και τη συγκατάθεση της κυπριακής εκλεγμένης ηγεσίας, στο όνομα μιας «μεγαλύτερης» Ελλάδας. Η χρησιμοποίηση της ελληνικής μεραρχίας, του μύθου του Γρίβα, και της προσδοκίας για μια εύκολη απαλλαγή των Τουρκοκυπρίων, οδήγησε στο αλαλούμ να ανακηρύσσει η κυπριακή βουλή την ΕΝΩΣΗ (1965) και η Ελλάδα να παραχωρεί ανταλλάγματα στη σύμμαχο Τουρκία ένα μεγάλο εδαφικό κομμάτι του νησιού για νατοϊκή βάση. Από την άλλη ο αντιιμπεριαλιστής Μακάριος βλέποντας τα επίχειρα των πράξεων του μετά την μονομερή του απόπειρα αναθεώρησης του συντάγματος, έπαιξε το παιγνίδι του αμερικανοσοβιετικού ανταγωνισμού στη Μεσόγειο μεσούντος του «ψυχρού πολέμου», ονειρευόμενος, από μια στιγμή και πέρα, το «δεύτερο ελληνικό» αδέσμευτο κράτος υπό την ηγεσία του.
Ήταν λοιπόν πολύ εύκολο για το ελληνικό κατεστημένο της εποχής, στο οποίο ανήκε κατ’ εξοχήν ο μεγαλοεκδότης Λαμπράκης, ή ο εφοπλιστής Ποταμιάνος, να του στρέψει την πλάτη, να πάρει το μέρος των αντιπάλων του και να του κηρύξει τον πόλεμο στο όνομα των εθνικών ιδανικών και προαιώνιων πόθων. Αυτό βεβαίως δεν σημαίνει, ότι ο Λαμπράκης συνωμότησε, ντε και καλά την περίοδο της Χούντας στην διοργάνωση αντιμακαριακού πραξικοπήματος, ή πόσο μάλλον να υπήρξε ο ιθύνων νους του. Χωρίς όμως την ίδια στιγμή και να αποκλείει κανείς την όποια άμεση ή έμμεση συμμετοχή του με την ιδιαίτερα σημαντική ιδιότητα του ως εκδότη δυο από τις μεγαλύτερες αθηναϊκές εφημερίδες.
Η μέχρι σήμερα πορεία του κυπριακού που μας έφερε μέχρι τη διχοτόμηση μας κάνει ιδιαίτερα σκεπτικιστές για το ποιοί πραγματικά φταίνε για την κυπριακή τραγωδία.
Γι αυτό οι πολιτικοί μας ας αφήσουν την κρίση των γεγονότων του παρελθόντος στα χέρια των ιστορικών και ας πάψουν επιτέλους να φωνασκούν περί "αρχιπροδόταρων" (10) και υπερπατριωτών!! Κι αυτό μάλιστα σε προεκλογική περίοδο. (11)

Αν και νομίζω ότι με τα όσα αναφέρθηκαν απαντήθηκε ταυτόχρονα και το δεύτερο ερώτημα που θέσαμε: «Ποια δηλαδή θα μπορούσε να θεωρηθεί η σκοπιμότητα που οδήγησε στην ανατρεπτική αυτή αποκάλυψη τη συγκεκριμένη χρονική συγκυρία»,
επιλέγουμε για συμπλήρωση της απάντησης μας μια ακόμη φορά λόγια του Δρουσιώτη, με τα οποία (δυστυχώς) δεν μπορούμε παρά να συμφωνήσουμε:

«Το πραξικόπημα ανασύρεται και πάλι από το μπαούλο σαν φάντασμα για να μας θυμίζει διά του τρόμου τους καλούς και τους κακούς. Δυστυχώς σε αυτή την τραγωδία δεν υπήρξαν καλοί. Το σύστημα στο σύνολό του ήταν ένα τέρας που ακόμη ζει και ορίζει την πολιτική ατζέντα στην Κύπρο».
-------------------------------------------------------------------------
(1) Τον Μ. Σιζόπουλο θα τον ακούσουμε να επιχειρηματολογεί σε συνέντευξη του στην εκπομπή του Ελλαδίτη δημοσιογράφου Κώστα Βαξεβάνη «Το Κουτί της Πανδώρας – Ο Φάκελος της Κύπρου μέρος 1». (Δες το πρώτο βίντεο της ανάρτησης).

(2) Ο Ζαχαρίας Κουλίας σε συνέντευξη του στην ίδια εκπομπή θα αναπτύξει τις απόψεις του για το επίμαχο έγγραφο. Θα τον παρακολουθήσουμε επίσης τηλεοπτικά από το βήμα της Βουλής (Δες το δεύτερο βίντεο της ανάρτησης - "Αγόρευση του βουλευτή Ζαχαρία Κουλία στην Βουλή των Αντιπροσώπων για το Φάκελο της Κύπρου") των Αντιπροσώπων να αγορεύει σε έντονο καταγγελτικό ύφος. Μια ακόμη συνέντευξη, ραδιοφωνική αυτή τη φορά, θα δοθεί από τον Κύπριο βουλευτή στο σταθμό Real FM 9,78 της Αθήνας, στο δημοσιογράφο και διευθυντή του Νίκο Χατζηνικολάου. (Δες το τέταρτο βίντεο της ανάρτησης - Ραδιοφωνική συνέντευξη του Ζ. Κουλία στον Real FM).

(3) Πρόκειται για τη μαρτυρία σχετικά με τις κινήσεις του Ν. Σαμψών το διάστημα λίγο πριν το πραξικόπημα, του κ. Μιχάλη Φραγκάκη, όπως την ακούμε σε συνέντευξη του στην εκπομπή του Βαξεβάνη.(Δες το πρώτο βίντεο της ανάρτησης).

(4 ) Έχω υπόψη μου το κύριο άρθρο με τίτλο: «Φάκελος Κύπρου: Έγγραφο που έδωσε ο Καραμανλής στον Μακάριο», της εφημερίδας «Καθημερινή» (20/3/2011), στην κυπριακή της έκδοση), όπου ο διευθυντής της Ανδρέας Παράσχος παρουσιάζει για πρώτη φορά δια του τύπου το θέμα. Στο δημοσίευμα παρατίθενται αναλυτικά οι δυο σελίδες του εγγράφου στις οποίες έκανε λόγο ο Ζ. Κουλίας. Το μοναδικό σχόλιο του άρθρου αναφέρεται στη στάση της Βουλής των Ελλήνων, η οποία επανειλημμένα αρνήθηκε να ικανοποιήσει το αίτημα της Κυπριακής Βουλής των Αντιπροσώπων να της δοθούν τα στοιχεία του επτασφράγιστου από το 1975 «Φακέλου Κύπρου». Το γεγονός αυτό, όπως σημειώνει ο αρθρογράφος : «έχει σχέση με την προσπάθεια «προστασίας» δημοσίων προσώπων Ελλαδιτών και Ελληνοκυπρίων, καθώς φέρονταν να προέκυπταν βαρύτατες ευθύνες γι’αυτούς, σε συνάρτηση με τα διαδραματισθέντα τότε γεγονότα». Τέλος το άρθρο δεν εκφράζει καμιά επιφύλαξη για το ζήτημα της αξιοπιστίας του εγγράφου.
Τη σχετική ειδησεογραφία στην Ελλάδα θα προβάλλει (σχεδόν αποκλειστικά) η εβδομαδιαία εφημερίδα «ΤΟ ΠΑΡΟΝ της Κυριακής (20/3/2011, 27/3/2011.3/4/2011)».

(5) Η εφημερίδα ΤΟ ΒΗΜΑ της Κυριακής (φ. 26/3/2011) του Δημοσιογραφικού Οργανισμού Λαμπράκη (ΔΟΛ), θα αναδημοσιεύσει αντί άλλης υπερασπιστικής απαντήσεως το άρθρο του Κύπριου δημοσιογράφου Μακάριου Δρουσιώτη στην εφημερίδα ΠΟΛΙΤΗΣ της Κυριακής (Φ. 27/3/2011) με τίτλο: «Οι πικρές αλήθειες δεν χωράνε στο φάκελο». Ο υπέρτιτλος που συνοδεύει το άρθρο («Ρεζίλι και στην Ελλάδα από τη φάρσα του Φακέλου Κύπρου») εκφράζει απλά την έντονη ειρωνεία του δημοσιογράφου και ιστορικού συγγραφέα για τις αντιδράσεις που προκάλεσαν στην κυπριακή και ελληνική κοινωνία οι αποκαλύψεις της Επιτροπής της Κυπριακής Βουλής
Πρόκειται για το άρθρο του κ. Γιώργου Νικολόπουλου στο blog του Σταύρου Θεοδωράκη Protagon.gr (29/3/2011).

(6) Πρέπει να επισημάνουμε ότι ο Νικολόπουλος διευκρινίζει από την αρχή τη προσωπική σχέση που τον συνδέει με τον Ποταμιάνο, αλλά και το Λαμπράκη. Αναφέρει σχετικά: «Καταρχήν, μία σημείωση επί προσωπικού: ο Ανδρέας Ποταμιάνος είναι πατέρας της γυναίκας μου και ο Χρήστος Λαμπράκης ήταν νονός της. Αυτό είναι απαραίτητο να γίνει γνωστό και γιατί το επιβάλλει η δημοσιογραφική δεοντολογία (full disclosure) και επειδή εξηγεί το γιατί καταπιάνομαι με το θέμα».

(7) Πρόκειται για τις μαρτυρίες της Βέρας Σαμψών στην εκπομπή «Το Κουτί της Πανδώρας – Ο Φάκελος της Κύπρου μέρος 1» σε δύο ξεχωριστά βίντεο. (Δες το πρώτο και τρίτο βίντεο της ανάρτησης), Απόσπασμα από την κατάθεση της Β. Σαμψών στην Επιτροπή περιέχεται στο άρθρο του Δρουσιώτη. Αναφέρεται επίσης μια ραδιοφωνική της συνέντευξη στον Χατζηνικολάου.

(8) Το ίδιο αμφισβητήσιμη (για πολλούς λόγους) μπορεί να θεωρηθεί και η υπερασπιστική του Λαμπράκη μαρτυρία του αρχι-πραξικοπηματία Αριστ. Παλαίνη, όπως την καταθέτει στο Βαξεβάνη. (Δες σχετικά το πρώτο βίντεο της ανάρτησης).

(9) Δες σχετικά το άρθρο του Μ. Ιγνατίου: "Αποκαλύψεις για το ρόλο της ΕΟΚΑ Βʼ στο προδοτικό πραξικόπημα της 15ης Ιουλίου"

(10) Επιθετικοί προσδιορισμοί που χρησιμοποιεί ο Κουλίας για τους χουντικούς πραξικοπηματίες στην αγόρευση του.(Δες το δεύτερο βίντεο της ανάρτησης).

(11) Οι βουλευτικές εκλογές στην Κύπρο θα διεξαχθούν στις 22 Μαίου 2011
Related Posts Plugin for WordPress, Blogger...