Χριστάκης Κατσαμπάς : Δημοσιογράφος και Πολιτικός

ΧΡΙΣΤΑΚΗΣ ΚΑΤΣΑΜΠΑΣ – Δημοσιογράφος και Πολιτικός

Όταν το ΙΜΜΕ (Ινστιτούτο Μέσων Μαζικής Επικοινωνίας) του Πανεπιστημίου Λευκωσίας μου ανέθεσε να γράψω το βιβλίο για τον Χριστάκη Κατσαμπά ένοιωσα να με βαρύνει τεράστια ευθύνη.
Τον Χριστάκη Κατσαμπά τον γνώρισα σχεδόν αμέσως μετά την ολοκλήρωση των σπουδών μου και συνεργαστήκαμε γράφοντας του επιφυλλίδες στο «Φιλελεύθερο». Το να γράψω όμως, βιβλίο για το μεγάλο δημοσιογράφο που είχε μετατραπεί σε γκουρού της κυπριακής δημοσιογραφίας δεν ήταν εύκολη υπόθεση. Το θέμα δεν ήταν να συλλέξω τις χιλιάδες άρθρα που είχε γράψει στην πενηντάχρονη δημοσιογραφική του καριέρα. Θα έπρεπε να αποδώσω τον πραγματικό δημοσιογράφο που είχε ολοκληρωθεί με την πενηντάχρονη δημοσιογραφική δραστηριότητα και να ταξινομήσω το πνευματικό έργο που είχε παράξει.
Ο Χρ. Κατσαμπάς δεν ήταν ένας απλός δημοσιογράφος. Ήταν ένας αγωνιστής πολιτικός δημοσιογράφος, γι’ αυτό και ο τίτλος του βιβλίου: «Χριστάκης Κατσαμπάς – Δημοσιογράφος και πολιτικός». Δεν τον ικανοποιούσε μόνο η πνευματική δημιουργία, αλλά και η πολιτική δράση. Δεν θεωρούσε ότι εκτέλεσε την πολιτική του υποχρέωση γράφοντας μόνο δυο ιστορικά άρθρα, όπως το «ΟΧΙ», «ΚΑΙ ΠΑΛΙΝ ΟΧΙ» τις πρώτες μέρες από την επιβολή του στρατιωτικού καθεστώτος στην Ελλάδα, όταν οι πολιτικοί χώροι πελαγοδρομούσαν και αναλώνονταν σε συζητήσεις για το χαρακτήρα του καθεστώτος. Ο Χρ. Κατσαμπάς ήταν βαθιά δημοκράτης, γι’ αυτό, από την πρώτη μέρα πήρε μέρος στην ίδρυση της Επιτροπής για την Αποκατάσταση της Δημοκρατίας στην Ελλάδα. Τέθηκε επικεφαλής του αντιχουντικού αγώνα αδιαφορώντας για τις απειλές κατά της ζωής του που εκτόξευαν τα όργανα της στην Κύπρο. Η εφημερίδα «Κύπρος» που βρισκόταν κάτω από την καθοδήγηση του αποτέλεσε το εφαλτήριο του αντιχουντικού του αγώνα.
Ο Χριστάκης Κατσαμπάς γεννήθηκε στο τότε προάστιο της Λευκωσίας Άγιοι Ομολογητές, φοίτησε στο δημοτικό σχολείο της περιοχής του και αργότερα στο Παγκύπριο Γυμνάσιο. Επηρεάστηκε από τις σοσιαλιστικές ιδέες που άρχισαν τότε να ξαπλώνονται στην Κύπρο και μετά την αποφοίτηση του εντάσσεται στην Ακελική Οργάνωση Νεολαίας -την ΑΟΝ. Με την αναχώρηση του γενικού γραμματέα της οργάνωσης Γ. Σαββίδη για σπουδές στην Αθήνα, αναλαμβάνει τη θέση του γενικού γραμματέα μέχρι το 1953 που εκλέγεται Πρόεδρος του Παγκυπρίου Συμβουλίου Ειρήνης. Το 1953 καλείται από τη διεύθυνση της εφημερίδας του ΑΚΕΛ «Νέος Δημοκράτης» και εργάζεται ως νυκτερινός συντάκτης της. Το Δεκέμβρη του 1955 επιστρέφοντας από τη νυκτερινή υπηρεσία συλλαμβάνεται από του άγγλους αποικιοκράτες μαζί με άλλους συντρόφους του και κλείνονται στα στρατόπεδα συγκέντρωσης. Το ΑΚΕΛ τίθεται εκτός νόμου, η εφημερίδα κλείνει με διάταγμα του άγγλου κυβερνήτη. Έτσι ξεκίνησε τη δημοσιογραφική του καριέρα, που συνέχισε μετά την απελευθέρωση του από τις φυλακές το 1957, στην εφημερίδα «Φιλελεύθερος» αρχικά ως συντάκτης και αργότερα το 1966 μέχρι το 1991 ως αρχισυντάκτης.
Ο Χριστάκης Κατσαμπάς ήταν από τα ιδρυτικά στελέχη της Ένωσης Συντακτών Κύπρου και διετέλεσε για αρκετά χρόνια Πρόεδρος της. Μαζί με το Μιλτιάδη Χριστοδούλου ίδρυσαν το Κυπριακό Πρακτορείο Ειδήσεων και το διατήρησαν μέχρι την κρατικοποίηση του στα μέσα της δεκαετίας του 1960.
Το βιβλίο, είναι μια ζωντανή μαρτυρία των πολιτικών προβληματισμών του Χρ. Κατσαμπά, των θέσεων και των απόψεων του, κυρίως όσον αφορά το κυπριακό πρόβλημα. Διατύπωνε την άποψη του με θάρρος και τόλμη, χωρίς να λαμβάνει υπόψη του το αξίωμα που κατείχε το συγκεκριμένο άτομο. Πολλές φορές επέκρινε το Μακάριο για τις θέσεις του στο ζήτημα της ένωσης, την αντιπολίτευση, το Γρίβα και την ΕΟΚΑ Β για τις παράνομες ενέργειες τους, και την χουντική κυβέρνηση για τους θανάσιμους χειρισμούς της στο κυπριακό. Ούτε και οι ελληνικές κυβερνήσεις ξέφευγαν από την έντονη κριτική του θεώρηση. Οι κρίσεις του όμως, ουδέποτε θεωρήθηκαν ως επιθέσεις, γιατί απέφευγε την επικόλληση ετικετών, και δεν χρησιμοποιούσε υβριστικούς χαρακτηρισμούς. Οι απόψεις του αποτελούσαν δημιουργική κριτική, που πάντοτε περιείχε συγκεκριμένες και εποικοδομητικές προτάσεις. Γι’ αυτό και κανένας πολιτικός ή οργανωμένο σύνολο δεν τον κατηγόρησε για άδικες επικρίσεις.
Υπεράσπισε με πάθος την ανεξαρτησία του Τύπου, όταν κάποιοι προσπαθούσαν να τον φιμώσουν ή να τον μετατρέψουν σε φερέφωνο τους. Ποτέ δεν συμβιβάστηκε με απόψεις και ενέργειες που στόχευαν στην φίμωση της ελευθερίας του Τύπου.
Πολύ σημαντική η προσφορά του στην πολιτική ζωή της χώρας, γιατί υπηρέτησε τα κοινά από τα έδρανα της Βουλής των Αντιπροσώπων ως βουλευτής του ΔΗΣΥ. Πολλοί τον κάκισαν τότε για την στροφή του στη δεξιά, παρά το γεγονός ότι υπηρέτησε την αριστερά για πολλά χρόνια. Αυτό βέβαια δεν είναι αληθές. Αποδέχτηκε την προσφορά του Προέδρου του ΔΗΣΥ Γλαύκου Κληρίδη, τον οποίο εκτιμούσε πολύ, ως προσωπική παράκληση και το γεγονός αυτό καθόλου δεν επηρέασε την ιδεολογία του και τις δημοκρατικές του αντιλήψεις. Ήταν ο πρώτος Κύπριος δημοσιογράφος που είχε την τιμή, ως το γηραιότερο μέλος της Βουλής των Αντιπροσώπων, να υπηρετήσει και ως Προεδρεύων της Βουλής και ως Προεδρεύων του Κυπριακής Δημοκρατίας, καταξιώνοντας έτσι το δημοσιογραφικό λειτούργημα.
Το βιβλίο είναι χρήσιμο για πολιτικούς, ερευνητές, δημοσιογράφους και φοιτητές της δημοσιογραφίας και των πολιτικών επιστημών, για όλους όσους ασχολούνται με τα κοινά και επιθυμούν να έχουν τις απόψεις του Χριστάκη Κατσαμπά, που είναι πάντα ζωντανές και επίκαιρες. Θα τους βοηθήσουν να σχηματίσουν και να ολοκληρώσουν τη δική τους άποψη.

Δρ. Κυριάκος Τζιαμπάζης
Συγγραφέας, ερευνητής

www.kyriacosdjambazis.blogspot.com
djambazis@yahoo.com

-----------------------------------------------------------------------
Το βίντεο της παρούσας ανάρτησης περιλαμβάνει ένα μικρό αφιέρωμα της τηλεό-ρασης του ΡΙΚ για τον αείμνηστο Χριστάκη Κατσαμπά, καθώς και μια ενδιαφέρουσα συνέντευξη με τη συμμετοχή του πρώην βουλευτή Τάκη Χατζηδημητρίου και του συγγραφέα του βιβλίου «ΧΡΙΣΤΑΚΗΣ ΚΑΤΣΑΜΠΑΣ – Δημοσιογράφος και Πολιτικός», Δρ. Κυριάκου Τζιαμπάζη. Αποτελεί μέρος της καθημερινής δικοινοτικής εκ-πομπής του κρατικού καναλιού με τον τίτλο «ΒΙΖ/Εμείς» που πρόβαλε το ΡΙΚ2 στις 29 Σεπτεμβρίου 2009. Τη συνέντευξη συντόνισαν οι δημοσιογράφοι Χριστόδουλος Χριστοδούλου και Χουσείν Χαλί.