Παγκυπριο Γυμνάσιο 200 χρόνια

Παγκυπριο Γυμνάσιο 200 χρόνια

Το video παρουσιάζει την Εκδήλωση που το Πανεπιστήμιο Αθηνών (Ε.Κ.Π.Α.), το Σπίτι της Κύπρου και η Κυπριακή Πρεσβεία της Αθήνας, συνδιοργάνωσαν την Παρασκευή 16 Μαρτίου 2012, για τη συμπλήρωση 200 χρόνων από την ίδρυση του Παγκυπρίου Γυμνασίου.

Η εκδήλωση έλαβε χώρα στην Μεγάλη Αίθουσα Τελετών του Ε.Κ.Π.Α. στο Κεντρικό κτίριο.

Το πρόγραμμα της εκδήλωσης περιλάμβανε:

1. Προσφώνηση από τον Πρύτανη του Ε.Κ.Π.Α. Καθηγητή κ. Θεοδόση Πελεγρίνη.
2. Χαιρετισμός από τον Πρέσβη της Κυπριακής Δημοκρατίας κ. Ιωσήφ Ιωσήφ.
3. Εισήγηση από τον κ. Πασχάλη Κιτρομηλίδη, Καθηγητή του Ε.Κ.Π.Α.
4. Εισήγηση από τον κ. Γεώργιο Φιλοκύπρου, Ομότ. Καθηγητή του Ε.Κ.Π.Α.
5. Εισήγηση από τον κ. Ευάγγελο Χρυσό, Ομότ. Καθηγητή του Ε.Κ.Π.Α.
6. Εισήγηση από τον κ. Σόλωνα Χαραλάμπους, Γυμνασιάρχη του Παγκυπρίου Γυμνασίου.
7. Καλλιτεχνικό Πρόγραμμα από μαθητές του Παγκυπρίου Γυμνασίου.

Το πρωί της ίδιας μέρας πραγματοποιήθηκε στο Ψυχικό, Τελετή Διδυμοποίησης (Αδελφοποίησης) του Αρσάκειου Γενικού Λυκείου Ψυχικού με το Παγκύπριο Γυμνάσιο.

Τα κείμενα περιλαμβάνουν:

1. Ένα αφιέρωμα στο Παγκύπριο Γυμνάσιο από το δημοσιογράφο της «Καθημερινής» (έκδοση Κύπρου) Μιχάλη Χριστοδούλου. Πρόκεται για μια αναλυτική συνέντευξη - αφήγηση του Γυμνασιάρχη του Παγκυπρίου Γυμνασίου κ. Σόλωνα Χαραλάμπους, με θέμα την ιστορία του σημαντικού αυτού Εκπαιδευτικού Ιδρύματος.
2. Ρεπορτάζ της εφημερίδας ΒΗΜΑ on line με θέμα την Τελετή Αδελφοποίησης του Αρσακείου Ψυχικού και του Παγκύπριου Γυμνασίου Λευκωσίας

--------------------------------------------------

Άξιον εστί το Παγκύπριο Γυμνάσιο

Το ιστορικό και εμβληματικό σχολείο του Ελληνισμού
συμπληρώνει φέτος 200 χρόνια ζωής

Του Μιχάλη Χριστοδούλου

Εκτός του εκπαιδευτικού του ρόλου με τον οποίο αναμφισβήτητα διέπρεψε το Παγκύπριο συνέβαλε και σε άλλους τομείς, ιδιαίτερα όμως στους εθνικούς αγώνες της χώρας μας
Ο κ. Σόλων Χαραλάμπους είναι σήμερα ο 34ος στη σειρά διευθυντής του Παγκυπρίου Γυμνασίου. Με αφορμή τους εορτασμούς για τα 200 χρόνια από την ίδρυση τού σχολείου τον συνάντησα στο ιστορικό εκείνο γραφείο, από όπου πέρασαν εξέχουσες προσωπικότητες και γυμνασιάρχες που έγραψαν τη δική τους ιστορία. Εκεί δεσπόζουν τα πορτραίτα των πρώτων διευθυντών του σχολείου αλλά και μερικών εξεχουσών προσωπικοτήτων που αποφοίτησαν από αυτό, με πιο χαρακτηριστική εκείνη του Αρχιεπισκόπου Μακαρίου.
Χαριτολογώντας του είπα ότι το γραφείο του αποτελεί ένα μικρό μουσείο, αφού εκεί βρίσκονται αρκετά από τα βραβεία του σχολείου αλλά και η ιδρυτική του πράξη που φέρει την υπογραφή του εθνομάρτυρα Κυπριανού, τρανή απόδειξη της ιστορικότητάς του. Αφού χαμογέλασε, κάθισε στο γραφείο του. Άνοιξα το μαγνητόφωνο και άρχισε να μου ξετυλίγει το μακρύ κουβάρι των δύο αιώνων ιστορίας του σχολείου. Στο τέλος αυτή η γλαφυρή αφήγηση φάνταζε σαν μία εκπληκτική, μεγάλου μήκους κινηματογραφική ταινία, χωρίς όμως τέλος, αφού η ιστορία συνεχίζεται και η κάμερα του χρόνου καταγράφει ακόμα.

Με ρίζες από την Ενετοκρατία

Το 1812 λειτούργησε το σχολείο επισήμως, με ιδρυτική πράξη του Αρχιεπισκόπου Κυπριανού. Οι ρίζες του όμως, όπως μας εξήγησε ο κ. Χαραλάμπους, φτάνουν μέχρι την Ενετοκρατία. Υπάρχουν ενδείξεις που αποδεικνύουν ότι στον χώρο του σημερινού Παγκυπρίου λειτουργούσε σχολείο ελληνικής γλώσσας από το 1562. Μέχρι το 1812 υπάρχουν πληροφορίες ότι στον χώρο λειτουργούσε ένα είδος σχολείου, όχι με τη σημερινή, όμως, έννοια που έφερε την ονομασία Ελληνική Σχολή.
Στη συνέχεια της λειτουργίας της, ήρθαν τα γεγονότα της Ελληνικής Επανάστασης και ο Αρχιεπίσκοπος Κυπριανός απαγχονίστηκε και έτσι προέκυψαν πολλές δυσκολίες. Ο επόμενος Αρχιεπίσκοπος, ο Πανάρετος, το 1830 συνέβαλε όμως στην επαναλειτουργία της. Τα επόμενα χρόνια η Ελληνική Σχολή συνέχισε ομαλά την πορεία της μέχρι το 1893, οπότε αποφασίστηκε να ιδρυθεί γυμνάσιο κατά τα πρότυπα της Ελλάδας.

Η συμβολή των Κυπρίων της Αιγύπτου

Η ίδρυση του σχολείου, αναφέρει ο κ. Χαραλάμπους, με την ονομασία «Παγκύπριο Γυμνάσιο» υπήρξε αποτέλεσμα της αδελφότητας των Κυπρίων της Αιγύπτου. Οι συμπατριώτες μας εκεί απαιτούσαν τότε τη δημιουργία γυμνασίου στο νησί και μάλιστα επιθυμούσαν να αναλάβουν τη χρηματοδότηση της λειτουργίας του. Ο Αρχιεπίσκοπος Σωφρόνιος ήταν αρκετά επιφυλακτικός τότε, κυρίως εξαιτίας των οικονομικών προβλημάτων. Τελικά, ήταν μεγάλη ανάγκη να προχωρήσουν στην ίδρυσή του και το 1893 αποφασίστηκε η δημιουργία του σημερινού σχολείου με το όνομα πια Παγκύπριο Γυμνάσιο.
Τότε, έρχονταν στο σχολείο καθηγητές από την Ελλάδα, με πρώτο διευθυντή τον Ιωάννη Δέλλιο, ενώ το 1896 τη διεύθυνση ανέλαβε ο Μιχαήλ Βολονάκης. Ο Βολονάκης, ήταν μία κορυφαία φυσιογνωμία που σηματοδότησε την πορεία του Παγκυπρίου. Ο ίδιος συνέβαλε στην κατάρτιση προγραμμάτων και στην εξίσωση του Γυμνασίου με τα ανάλογα της Ελλάδας. Έτσι, οι απόφοιτοι απέκτησαν το δικαίωμα να μπαίνουν στα ελληνικά πανεπιστήμια χωρίς εξετάσεις.
Οι επιδόσεις του σχολείου στο ξεκίνημα ήταν σπουδαίες και ο Βολονάκης οραματιζόταν να καταστήσει το Παγκύπριο Γυμνάσιο φάρο του Ελληνισμού και της Ανατολής πράγμα που σε κάποιο βαθμό το πέτυχε. Μετά τον Βολονάκη στο Παγκύπριο υπηρέτησαν και άλλοι εξέχοντες διευθυντές όπως ο Κωνσταντίνος Άμαντος, ο οποίος ήταν πανεπιστημιακός και σπουδαίος ιστορικός. Το όνομα του Παγκυπρίου Γυμνασίου άρχισε εκείνα τα χρόνια να εξέρχεται σιγά-σιγά από τα όρια της Κύπρου και να γίνεται γνωστό στον ευρύτερο ελληνικό χώρο και προκαλώντας τον θαυμασμό.

«Παρών» στους εθνικούς αγώνες

Επόμενος σταθμός στην ιστορία του Παγκυπρίου ήταν η ανάληψη της γυμνασιαρχίας από τον Σπυρίδων Σπυριδάκη, που έμεινε για μερικές δεκαετίες στη θέση αυτή, συνδέοντας το όνομά του με την ιστορία του σχολείου, πετυχαίνοντας να διαμορφώσει τον σημερινό του χαρακτήρα. Αυτόν, του σπουδαίου εκπαιδευτηρίου με την άριστη εκπαιδευτική ποιότητα.
Εκτός, όμως, του εκπαιδευτικού του ρόλου, το Παγκύπριο συνέβαλε και σε άλλους τομείς, ιδιαίτερα στους εθνικούς αγώνες της χώρας μας. Μαθητές και απόφοιτοί του έλαβαν μέρος στους Βαλκανικούς Πολέμους, στη Μικρασιατική Εκστρατεία, στον Ελληνοϊταλικό Πόλεμο και αρκετοί από αυτούς θυσιάστηκαν και ηρωοποιήθηκαν.
Από τις αίθουσες διδασκαλίας του πέρασαν και αναδείχθηκαν παράλληλα πολλές κορυφαίες προσωπικότητες της Κύπρου όπως ο πρώτος Πρόεδρος της Κυπριακής Δημοκρατίας, Αρχιεπίσκοπος Μακάριος Γ΄, ο στρατηγός Γεώργιος Γρίβας, ο ποιητής Κώστας Μόντης, ο Αρχιεπίσκοπος Χρυσόστομος Α΄, ο Γλαύκος Κληρίδης, ο Βάσος Λυσσαρίδης, ο Τάσσος Παπαδόπουλος αλλά και άλλοι που διέπρεψαν σε πανεπιστήμια στο εξωτερικό. Μία από τις κορυφαίες προσωπικότητες που φοίτησαν στο Παγκύπριο είναι ο βραβευθείς με το Νόμπελ Οικονομίας, Χριστόφορος Πισσαρίδης, το 2010, ο οποίος αποφοίτησε από σχολείο το 1965. Το σχολείο πρόσφατα τίμησε τον κ. Πισσαρίδη. Μάλιστα, μία περίοπτη πλάκα στην είσοδό του αναγράφει ότι ο Κύπριος Νομπελίστας πέρασε από τις αίθουσές του.

Τα γεγονότα της Σεβέρειου

Σταθμός στην ιστορία του αποτελεί και η ενεργός συμμετοχή του σχολείου στον Απελευθερωτικό Αγώνα της ΕΟΚΑ. Το γυμνάσιο αποτέλεσε το κέντρο της δράσης της ΕΟΚΑ ,αφού σχεδόν όλοι οι μαθητές του συμμετείχαν στον Αγώνα και πολλοί αναδείχθηκαν σε ήρωες, όπως ο Ζάκος και ο Γιωργάλλας. Κορυφαία όμως ιστορική στιγμή ταυτισμένη με το Παγκύπριο είναι τα γεγονότα της Σεβέρειου Βιβλιοθήκης το Ιανουάριο του 1956, με τα αιματηρά επεισόδια και τους τραυματισμούς πολλών μαθητών. Το γεγονός αυτό οδήγησε τους Άγγλους τότε στο κλείσιμο της σχολής για ένα χρόνο, διαγράφοντας το σχολείο από τον κατάλογο των εκπαιδευτικών ιδρυμάτων, ενώ οι μαθητές συνέχισαν να παρακολουθούν τα μαθήματα σε γειτονικές εκκλησίες ή στα σπίτια καθηγητών για να μπορέσουν να περάσουν την τάξη.

Ο χαρισματικός Φρίξος Πετρίδης

Άλλη μία προσωπικότητα η οποία έπαιξε σπουδαίο ρόλο στην πορεία του Γυμνασίου ήταν ο Φρίξος Πετρίδης. «Πρόκειται για έναν εμπνευσμένο δάσκαλο, τον οποίο σέβονταν οι μαθητές ένεκα του τρόπου που δίδασκε αλλά και της επιστημονικής του κατάρτισης. Ήταν ευτυχία να διδάσκεται κάποιος ιστορία και αρχαία ελληνικά από τον Φρίξο Πετρίδη», μας ανέφερε ο κ. Χαραλάμπους.
«Κάτι που μου εξομολογήθηκε και ο Νομπελίστας μας ήταν ότι από τα μαθήματα που παρακολουθούσε στο σχολείο του έμειναν η ιστορία και τα αρχαία. Όταν βρισκόταν για σπουδές στο εξωτερικό ο κ. Πισσαρίδης πάντα έπαιρνε σαν επιλεγόμενο μάθημα ιστορία ή αρχαία που ήταν τα αγαπημένα του μαθήματα κα αυτό λόγω του Φρίξου Πετρίδη», λέει ο κ. Χαραλάμπους. Ο Φρίξος Πετρίδης ήταν καινοτόμος, είχε πρωτοποριακές ιδέες και πραγματοποιώντας πολλές δραστικές αλλαγές στο σχολείο συνέδεσε έντονα το όνομά του με τη σύγχρονη ιστορία του Παγκυπρίου.

«Το μεγάλο στοίχημα για εμάς σήμερα είναι να επαναφέρουμε την αίγλη του Παγκυπρίου»

«Στην παρούσα φάση του όμως και κυρίως μετά και την τουρκική εισβολή το σχολείο παρουσιάζει πολλά προβλήματα» εξηγεί ο κ. Χαραλάμπους, και αυτό εξαιτίας της κατάστασης που δημιουργήθηκε στην εντός των τειχών Λευκωσία, αλλά και στη γύρω περιοχή από όπου το σχολείο αντλεί τον μαθητικό του πληθυσμό. «Το μεγάλο στοίχημα για εμάς σήμερα», τονίζει ο σημερινός διευθυντής, «είναι το πώς θα επαναφέρουμε το Παγκύπριο στην πρότερή του κατάσταση. Να καταστεί δηλαδή ένα κορυφαίο, τόσο σε κτηριακό όσο και σε ποιοτικό επίπεδο σχολείο. Πρέπει στο Παγκύπριο Γυμνάσιο να υπάρξει η δυνατότητα να έρχονται μαθητές από όλη την Κύπρο, όπως ακριβώς και τα παλαιότερα χρόνια. Οφείλει να ξαναγίνει πραγματικά παγκύπριας εμβέλειας.
Είναι υποχρέωση της Πολιτείας να βοηθήσει το σχολείο αυτό να ξαναβρεί τον παλαιό του εαυτό. Υπάρχουν τα κίνητρα για να ελκύσει μαθητές για να φοιτήσουν εδώ από ολόκληρη την Κύπρο. Κουβαλά τέτοια ιστορία το Παγκύπριο που νομίζω ότι ο απόφοιτός του θα νιώθει μια ξεχωριστή περηφάνια. Όσοι έχουμε αποφοιτήσει από εδώ ξέρουμε τι σημαίνει να είναι κάποιος απόφοιτός του. Το Παγκύπριο σήμερα είναι ένας ναός των ελληνικών γραμμάτων και της εκπαίδευσής, συμπυκνώνοντας όλα τα ιδεώδη του Ελληνισμού. Ο απόφοιτός του πριν από μερικά χρόνια φεύγοντας από εδώ ήταν φορέας αυτών των ιδεωδών. Οι άνθρωποι που αποφοιτούσαν είχαν αυτή την ελληνοκεντρική παιδεία, στοιχείο που διεκήρυτταν σε κάθε περίπτωση οι διευθυντές του».
Σήμερα η κατάσταση στο Παγκύπριο Γυμνάσιο σύμφωνα και με τον διευθυντή του δεν είναι αυτή που πρέπει. «Δεχόμαστε υποσχέσεις από παντού», τονίζει «και προσδοκούμε ότι θα ανακτήσει τον χαρακτήρα που έφερε άλλοτε. Αν αποδεχτώ τον χαρακτηρισμό που του είχε προσδώσει άλλοτε ο δεύτερος διευθυντής του, Μιχαήλ Βολονάκης ότι είναι φάρος θα πω ότι τώρα σαν φάρος δεν εκπέμπει το φως εκείνο».
Κάπου εδώ έβαλα τελεία. Δε θέλησα να απομαγνητοφωνήσω τα περίσσια διογκούμενα προβλήματα. Αυτός ο «φάρος της παιδείας», όπως το χαρακτήρισε ο ιστορικός διευθυντής του Μιχαήλ Βολονάκης, πρέπει σήμερα να επανέλθει, διαφυλάσσοντας το παρελθόν του και με δύναμη στο παρόν να προβληματιστεί για τον σχεδιασμό του μέλλοντός του. Αυτό θα του δώσει ξανά εκείνη τη χαμένη του αίγλη και θα είναι ίσως το καλύτερο δώρο για τα διακοσιοστά γενέθλιά του. Σκεπτόμενος αυτά και άλλα τόσα, βγαίνοντας από τη μεγάλη ξύλινη πόρτα διαισθάνθηκα περιέργως εκείνη την ακατανίκητη δύναμη του χώρου και το αίσθημα ότι από εδώ πέρασαν πολλοί άνθρωποι που οραματίστηκαν, εκπαιδεύτηκαν και ανδρώθηκαν σε εκείνο το σχολείο, που σήμερα είναι αδήριτη ανάγκη να επαναπροσδιοριστεί.

Αφιερώματα - Αναδρομές
12.03.2012
www.kathimerini.comc.cy

----------------------------------------------

Αδελφοποίηση του Αρσακείου Ψυχικού και Παγκύπριου Γυμνασίου Λευκωσίας

Υπέγραψαν την περασμένη Παρασκευή τεκμήριο θερμής φιλίας και παντοτινής αλληλεγγύης

Δύο από τα παλαιότερα εκπαιδευτικά ιδρύματα της Ελλάδας και της Κύπρου, το Αρσάκειο Γενικό Λύκειο Ψυχικού και το Παγκύπριο Γυμνάσιο Λευκωσίας αποφάσισαν να ενώσουν την ιστορία τους προβάλλοντας την πίστη τους σε κοινά ιδεώδη και αναπτύσσοντας κοινές δραστηριότητες εκπαιδευτικού και πολιτιστικού περιεχομένου.
Τα δύο ιδρύματα υπέγραψαν την περασμένη Παρασκευή τεκμήριο θερμής φιλίας και παντοτινής αλληλεγγύης σε μία φορτισμένη συγκινησιακά ατμόσφαιρα, κατά την τελετή αδελφοποίησης που πραγματοποιήθηκε στο Θέατρο των Αρσακείων Σχολείων Ψυχικού.
Οι μαθητές του Παγκύπριου Γυμνασίου παρουσίασαν σημαντικές στιγμές από τα 200 χρόνια ιστορίας του σχολείου τους με θεατρικό αναλόγιο και παραδοσιακά ελληνικά και κυπριακά τραγούδια.
Οι μαθητές του Αρσακείου Γενικού Λυκείου, από την πλευρά τους, απήγγειλαν αποσπάσματα από το έργο του Γ. Σεφέρη «Κύπρον, ου μ’ εθέσπισεν», τραγούδησαν παραδοσιακά κυπριακά τραγούδια με τον Όμιλο Βυζαντινής Μουσικής και χόρεψαν παραδοσιακούς ελληνικούς και κυπριακούς χορούς.
Χαιρετισμό απηύθυναν ο πρέσβης της Κυπριακής Δημοκρατίας Ιωσήφ Ιωσήφ, ο Γενικός Γραμματέας της Φ.Ε. καθηγητής Ι.Παρασκευόπουλος, ο Πανιερώτατος Μητροπολίτης Πάφου κ. Γεώργιος, ενώ σύντομη εισήγηση εκφώνησε ο ομότιμος καθηγητής, πρώην αντιπρύτανης του Εθνικού Καποδιστριακού Πανεπιστημίου Αθηνών, Γ.Φιλοκύπρου.
Παρόντες ήταν η Επόπτρια των Αρσακείων – Τοσιτσείων Σχολείων Β.Παπαπέτρου-Μουρσελά, οι καθηγητές Β.Λαμπρινουδάκης, Δ.Κορρές, Π.Κοντός, Π.Κιτρομηλίδης. Α.Βοσκός, μέλη της Φιλεκπαιδευτικής Εταιρείας, Συντονιστές, Διευθυντές, καθηγητές και μαθητές των σχολείων.
Οι μαθητές των δύο σχολείων, επισπεύδοντας τις διαδικασίες και το τυπικό της συνεργασίας, άνοιξαν ήδη κοινή σελίδα στο Facebook με τίτλο: Γενικό + Παγκύπριο = αδέλφια.

ΤΟ ΒΗΜΑ online 20/03/2012